عضویت اختیاری و آزاد
کنترل دموکراتیک توسط اعضاء
مشارکت اقتصادی اعضاء

با اصول دیگر فصل اقتصاد در قانون اساسی مطابق باشد

از محدوده قوانین اسلام خارج نشود

استقلال وعدم وابستگی
آموزش ‚ حرفه آموزی وآگاه سازی
همکاری تعاونی ها بایکدیگر

موجب رشد و توسعه اقتصادی کشور گردد

مایه زیان جامعه نشود.

 ویژگی شرکت تعاونی
قائم به ذات و متکی به اعضاء است نه به سرمایه .
هرعضو یک رای دارد (نسبت سهام به رای معنی ندارد) .
رخورداری از مزایای معافیتهای مالیاتی در برخی از انواع تعاونیها .
تساوی کلیه اعضاء در برخورداری از حقوق و وظایف یکسان علیرغم تفاوت در میزان سهام .
تقسیم مازاد درآمد بین اعضاء در صورت وجود سود خالص سالانه .
تخصیص سهام به نام اعضاء و غیر قابل انتقال بودن آن به اعضاء و غیر اعضاء با تصویب هیئت مدیره .
سنخیت و همفکری ‚ عامل مشترک و پیشرفت کار .
حذف واسطه های غیر ضرور در کسب و تجارت و رقابت با صاحبان این گونه مشاغل کاذب .
جلوگیری از بهره کشی و استثمار افراد .

 انواع شرکت تعاونی از لحاظ نوع فعالیت(ازنظرقانون)
شرکت های تعاونی باتوجه به اهداف ووظایفی که دارندبه انواع مختلفی تقسیم می شوند. به استنادماده 26 و 27 قانون بخش تعاو نی اقتصادجمهوری اسلامی ایران ‚ شرکت های تعاونی به دو دسته عمده تقسیم می شوند .
1 ـ شرکت تعاونی تولیدی :
شرکتی است که به منظور اشتغال در امور مربوط به کشاورزی ‚ دامداری ‚ دامپروری ‚ پرورش و صید ماهی ‚ شیلات صنعت ‚ معدن ‚ عمران شهری ‚ روستائی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می نماید و یک واحد تولیدی را تشکیل می دهند .
2ـ شرکت تعاونی توزیعی :
عبارتند از تعاونی هایی که نیاز مشاغل تولیدی و یامصرف کنندگان خود را در چارچوب مصالح عمومی و به منظورکاهش هزینه ها وقیمت ها تامین می نماید ودر امور مربوط به تهیه و توزیع کالا ‚ مسکن‚ خدمات و سایر نیازمندیهای اعضاء فعالیت می نماید .
آن دسته از شرکتهای تعاونی که فعالیت آنان تواماَ تولیدی و توزیعی باشد را شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی می نامند.

انواع شرکت تعاونی از لحاظ نوع عضویت :
1 ـ شرکت تعاونی عام :
شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد می باشد ( تعداد اعضاء در این تعاونیها حداقل 500 نفر و براساس نوع تعاونی که وزارت تعاون تعیین کرده مشخص می شود وبایستی سهام آن رابه عموم مردم عرضه نمایند .

2 ـ شرکت تعاونی خاص :
شرکتی است که عضویت درآن برای گروهی خاص مانند کارگران ‘ دانشجویان ‘ کشاورزان ‘ زنان ‘ پزشکان ‘ وکلای دادگستری ‘ اعضاء هر صنف و مشاغل خاص و نظایر اینها با رعایت شرایط آزاد تعیین می شودودرنتیجه سهام آن فقط به افراد واجد شرایط واگذارمی شود .

انواع گرایش های شرکت تعاونی در ایران :
کشاورزی – صنعتی – معدنی – خدماتی – مسکن – فرش دستباف – تامین کننده نیاز تولید کنندگان – تامین کننده نیاز مصرف کنندگان اعتبار – حمل و نقل – تولیدی_توزیعی – تامین نیاز صنوف خدماتی – مصرف آموزشگاهی – عمرانی

شرایط عضویت در شرکتهای تعاونی :
اول : قبل از هر چیز باید تعداد شما حداقل 7 نفر باشد و شرایط قانونی زیر را برای عضویت در شرکتهای تعاونی داشته باشید .

1 ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران
2 ـ نداشتن ممنوعیت قانونی و حجر
3 ـ خرید حداقل سهام در اساسنامه
4 ـ درخواست کتبی برای عضو یت در تعاونی
5 ـ دادن تعهد برای رعایت مقررات تعاونی
6 ـ در شرکتهای تعاونی مشابه عضو نباشد

دوم : هنگامی که تعداد شما به 7 نفر یا بیشتر رسید ، دور هم جمع شده و جلسه تشکیل دهید, در جلسه از بین خودتان حداقل سه نفر را به عنوان هیئت موسس انتخاب کنید ، کار هیئت موسس انجام کارهای مربوط به تشکیل شرکت تعاونی است.
وظایف هیئت موسس عبارت است از :
الف ـ تهیه طرح و اساسنامه شرکت تعاونی: هیئت موسس در طرحی که تهیه می کند دلیل تشکیل تعاونی وهمینطور توجیه فنی ‚ اقتصادی ومالی را باید بنویسد ، تعداد و مشخصات همه داوطلبان عضو یت در تعاونی ها را تنظیم می کند . نحوه تامین سرمایه و امکانات لازم برای شروع فعالیتهای شرکت تعاونی مشخص می کند میزان سهم هر عضو را که باید برای تامین سرمایه شرکت تعاونی خریداری کند مشخص می کند ، نام یک بانک و یا صندوق تعاون را برای افتتاح حساب بانکی تعیین می نماید .
ب ـ دعوت از افرادی که شرایط لازم را برای عضو شدن در شرکت تعاونی را دارند .
ج ـ برگزار کردن جلسه مجمع عمومی عادی

نکاتی چند در مورد نماینده تام الاختیار:
ماده 28 اساسنامه: هر یک از اعضای شرکت می توانند استفاده از حق خود را برای حضور و دادن رای در مجمع عمومی به یک نماینده تام الاختیار خود از میان اعضاء و یا خارج از اعضاء واگذار کند.لکن هیچ کس نمی تواندعلاوه بر رای خود بیش از یک رای با وکالت داشته باشد.مگراینکه تعداد اعضای تعاونی به 500 عضو یا بیشتر برسدکه در اینصورت هرکس می تواند علاوه بر رای خود حداکثر دو رای با وکالت داشته باشد.

تبصره 1: تائید نمایندگی های تام الاختیار با مقام دعوت کننده است مگر در مواردیکه مقام دعوت کننده هیئت مدیره بوده و دستور جلسه انتخاب هیئت مدیره یا رسیدگی به تخلفات مدیران باشد و یا اینکه هیئت مدیره با برگزاری مجمع عمومی مخالفت کرده باشد که در اینصورت اصالت نمایندگی های تام الاختیار با تائید بازرس یا اکثریت بازرسان حاضر معتبر خواهد بود.

تبصره 2: مدارکی که نمایندگان تام الاختیار قبل از تشکیل جلسه مجمع عمومی باید ارائه دهند عبارت است از: 1-اصل نامه نمایندگی تام الاختیار برای شرکت در جلسه مجمع عمومی که به امضای عضو رسیده باشد. 2-کارت شناسایی معتبر

تبصره 3: حضور توام عضو و نماینده تام الاختیار در مجمع عمومی ممنوع است.

سوم : جلسه هیئت موسس را تشکیل دهید تا از بین خودتان یک نفر را به عنوان نماینده تام الاختیار انتخاب کنید و سپس او را به وزارت تعاون ( اداره کل تعاون استان یا اداره تعاون شهرستان ) معرفی کنید ، نماینده شما طرح و اساسنامه را که توسط هیئت موسس تهیه شده است به همراه تقاضانامه ای برای تشکیل شرکت تعاونی به ادارات کل تعاون استانها و یا وزارت تعاون ارائه می کند ، او لازم است تمام کارهای قانونی مربوط به تشکیل تعاونی را پیگیری نماید .

چهارم : وزارت تعاون ( اداره کل تعاون استان و یا اداره تعاون شهرستان ) طرح تهیه شده توسط هیئت موسس را بررسی می کند برای تشکیل تعاونی در رشته های مختلف ابتدا در صورت نیاز از دستگاه دولتی ذیربط باید مجوز فعالیت اخذ کرد ، به عنوان مثال برای تشکیل تعاونی بهداشتی درمانی بایستی از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مجوز و …. گرفت . هنگامی که موافقت خود را باتشکیل شرکت تعاونی شما اعلام کند ، یک نمونه اساسنامه و مدارک مورد نیاز را در اختیار نماینده شرکت تعاونی شما قرار خواهد داد.
پنجم : هنگامی که هیئت موسس موافقت نامه تشکیل تعاونی طبق فرم شماره 2 را از وزارت تعاون ( اداره کل تعاون و یا اداره تعاون شهرستان ) دریافت کرد با ید از کسانی که شرایط عضو شدن را دارند دعوت کند تا مدارک لازم را برای عضو شدن به این هیئت تحویل دهند .
هیئت موسس پس از بررسی کامل کسانی را که دارای شرایط لازم هستند به عضویت شرکت تعاونی در می آورد .

ششم : حالا زمان آن رسیده است که جلسه مجمع عمومی عادی را تشکیل دهید برای این کار بوسیله انتشار آگهی طبق فرم شماره 3 از اعضاء دعوت کنید در این جلسه شرکت کنند ( فراموش نکنید که تاریخ انتشار این آگهی با تاریخ تشکیل جلسه کمتر از 15 روز فاصله نداشته باشد .(بین 15تا20روز)
در جلسه مجمع عمومی عادی اعضائ هیئت مدیره و بازرس های شرکت تعاونی خود را انتخاب کنید

 

نحوه برگزاری اولین مجمع عمومی عادی شرکت تعاونی در شرف تاسیس:
1- هیئت موسس هنگام تشکیل اولین مجمع عمومی عادی برگه ورود به جلسه را بین داوطلبان عضویت توزیع و پس ازتکمیل اخذ نموده و اسامی حاضرین را طبق( فرم شماره ۵ ) و با امضای آنان تکمیل و پس از انتخاب هیئت رئیسه مجمع (رئیس مجمع ، منشی و دونفر ناظر) برای اعمال کنترل در اختیار آنان قرار میدهد.

2- در صورت عدم امکان حضور هریک از اعضاء می توانند وکیل یا نماینده تام الاختیار خود را کتباً برای حضور در مجمع به هیئت موسس معرفی می نماید . درهرحال یک نفر نمی تواند همزمان وکالت یا نمایندگی بیش از یک عضو (در تعاونیهای بزرگ ۲ نفر) را عهده دار باشد .

3- با تصویب اساسنامه در اولین مجمع عمومی عادی ، ذیل صفحات آن به امضای رئیس و منشی مجمع ، و صفحه آخر اساسنامه به امضای هیات رئیسه (رئیس ‚ منشی و دو نفر ناظر) می رسد. بدیهی است. تصویب اساسنامه تعاونی با حداقل دو سوم اعضای اولین مجمع عمومی عادی خواهد بود.

4- اعضایی که با مصوبه اولین مجمع عمومی عادی در مورد اساسنامه موافقت نداشته باشند می توانند در همان جلسه تقاضای عضویت خود را پس بگیرند. در اینصورت هیئت مدیره بلافاصله پس از ثبت تعاونی مکلف به بازپرداخت وجه واریزی سهام آنان خواهد بود.

5- پس از انتخاب هیئت مدیره،وظایف هیئت موسس به پایان رسیده و هیئت رئیسه مجمع ضمن تنظیم صورتجلسه ، کلیه مدارک مربوط به برگزاری مجمع را که به امضای آنان رسیده است به هیئت مدیره تحویل میدهد.

6- هیئت مدیره منتخب در اولین جلسه خود ،(طبق فرم شماره ۶ )رئیس- نایب رئیس-منشی ،مدیرعامل و صاحبان امضاء مجاز را انتخاب می کند. و به یکی از اعضای هیئت مدیره یا مدیرعامل ، با حق توکیل به غیر وکالت میدهد، تا تشریفات قانونی ثبت تعاونی را انجام دهد.

7- در صورتیکه هر یک از اعضاء نسبت به مراحل تشکیل تعاونی معترض باشد. ظرف مدت 2 روز باید مراتب را کتباً به اداره کل / اداره تعاون اعلام نماید. اداره کل /اداره تعاون موظف است طبق مقررات و قوانین مربوطه ظرف ۳ روز به موضوع رسیدگی و نتیجه را برای اجرا اعلام نماید.

8- اعضای هیئت مدیره، بازرسی یا بازرسان و مدیر عامل قبل از ثبت تعاونی ، موظف به طی دوره های آموزشی مربوطه خواهند بود.

9- جهت تکمیل پرونده، باید فهرست اسامی و مشخصات اعضای هیئت مدیره، مدیر عامل ، بازرس یا بازرسان و کلیه اعضاء (طبق فرم شماره ۷) تنظیم و به اداره کل /اداره تعاون تحویل شود.

هفتم : هیئت مدیره باید مدارک لازم را برای ثبت رساندن شرکت تعاونی تهیه و به وزارت تعاون تحویل دهد .

توجه :در شرکتهای تعاونی همه اعضاء با هم برابر و همکار یکدیگرند و از نظر نژاد ، زبان ، رنگ پوست ، قومیت ، شغل و غیره هیچکدام بردیگری برتری ندارند .

هیئت مدیره باید از هر کدام از مدارک زیر سه نسخه تهیه کند :
ـ دعوتنامه تشکیل اولین مجمع عمومی عادی .
ـ صورتجلسه تصمیمات گرفته شده در اولین مجمع عمومی عادی .
ـ صورتجلسه هیئت مدیره ( جلسه ای که این هیئت ، رئیس ، نائب رئیس ، منشی هیئت مدیره و مدیرعامل را انتخاب کرده است ) .
ـ نام افرادی که برای انجام امور مالی شرکت دارای امضائ مجاز هستند .
ـ اساسنامه ای که بوسیله مجمع عمومی عادی تصویب شده است .
ـ فهرست اسامی و اعضایی که در اولین جلسه مجمع عمومی عادی شرکت داشته اند .
ـ فهرست اسم و مشخصات اعضاء هیئت مدیره ، بازرسان و مدیرعامل شرکت تعاونی .
ـ برگ رسید صندوق تعاون یا بانک که نشان دهد سرمایه پیش بینی شده برای تشکیل شرکت تعاونی به حساب بانک یا صندوق واریز شده است ـ موافقت نامه وزارت تعاون ( اداره کل تعاون استان یا اداره تعاون شهرستان ) که برای تشکیل تعاونی صادر شده است .
ـ وزارت تعاون پس از بررسی و تائید مدارک بالا اجازه ثبت شرکت تعاونی را صادر می کند .
هشتم : در مرحله آخر هیئت مدیره مدارک بالا را به همراه اجازه نامه ثبت شرکت تعاونی که وزارت تعاون صادر کرده است به اداره ثبت شرکتها ارائه می کند . این اداره شرکت تعاونی شما را به ثبت می رساند .
نهم : پس از آنکه شرکت تعاونی شما به ثبت رسید ، پروانه تاسیس شرکت تعاونی بوسیله وزارت تعاون صادر می شود . اکنون شرکت تعاونی شما می تواند فعالیت خود را شروع کند .
یادآوری:برای راهنمائی بیشتر می توانید به وزارت تعاون ، اداره کل تعاون استان و یا اداره تعاون شهرستان مراجعه کنید

مجمع عمومی :
مجمع عمومی از اجتماع همه اعضای تعاونی ها تشکیل می گردد.در واقع بالا ترین مرجع تصمیم گیری و نظارت بر امور تعاونی ها محسوب می گردد.در مجمع عمومی میزان رای اعضاء‌ می باشد. بنابراین مجمع عمومی را می توان کانون تصمیم گیری ،نظارت و اقتدار اعضاء تعاونی تلقی نمود.مجمع عمومی را می توان حسب موضوع به دو صورت عادی و فوق العاده برگزار نمود.

برای برگزاری هر نوع مجمع عمومی مراحل زیر را باید مد نظر داشت:

1-انجام مقدمات برگزاری مجمع عمومی
الف-تصمیم برگزاری مجمع عمومی
مجمع عمومی عموماً توسط هیئت مدیره برگزار می شود.برای این منظور در یک یا چند جلسه که به عنوان پیش جلسه تلقی می گردد موارد مطروحه در مجمع مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.در موارد استثناء بازرسان و یا اداره کل تعاون می تواند نسبت به انتشار اگهی دعوت مجمع عمومی اقدام نماید.

ب-انتشار آگهی دعوت
هر آگهی دعوت می بایست موارد زیر را در بر داشته باشد:
تاریخ انتشار – نوع مجمع عمومی و نوبت آن – زمان و مکان – چگونگی ثبت نام کاندیدای هیئت مدیره و بازرسان(در صورت انتخاب) – نحوه انتشار – دستور جلسه – تاریخ انتشارآگهی دعوت

برابر ماده 25 اساسنامه مورد عمل تعاونیها هیئت مدیره مکلف است در موعدهای مقررزیر نسبت به انتشار آگهی دعوت مجمع عمومی اقدام کند:
ا- حداکثر دو ماه پس از پایان هر سال مالی برای تشکیل مجمع عمومی عادی
2- حد اقل دو ماه قبل از پایان دوره خدمت هیئت مدیره و بازرسان
3- در صورتی که در یکی از مجامع عمومی تشکیل مجمع عمومی دیگری تکلیف شده باشدحداکثر ظرف یک ماه پس از تشکیل آن مجمع عمومی

 

4- حداکثر ظرف یکماه بعد از درخواست مقامات یا اشخاص زیر:
الف:اکثریت اعضای هیئت مدیره
ب:هر یک از بازرسان برای تشکیل مجمع عمومی عادی و یا فوق العاده
ج:5/1 اعضای تعاونی برای تشکیل مجمع عمومی عادی و 3/1 آنها برای تشکیل مجمع عمومی فوق العاده .
د:وزارت تعاون برای تشکیل مجمع عمومی عادی و فوق العاده

(تبصره 2 ماده 26 اساسنامه)-فاصله زمانی بین تاریخ انتشار آگهی دعوت(نوبت اول) تا تشکیل مجمع عمومی تعاونیها حداقل 15 و حد اکثر 30 روز خواهد بود.در صورتی که برگزاری انتخابات در دستور جلسه باشد این مدت حد اقل 30 و حد اکثر 35 روز است.

زمان و مکان مجمع عمومی :
در متن آگهی دعوت می بایست ساعت و تاریخ و مکان مجمع به اطلاع اعضاء رسانده شود.محل برگزاری مجمع باید متناسب با تعداد اعضاء انتخاب شده باشد.دارای جایگاه مناسبی برای هیئت رئیسه مجمع باشد.محل مجهز به وسائل روشنایی ،هوای مطبوع،سرمایش و گرمایش لازم با توجه به فصل،فرش یا صندلی به تعداد لازم و آبدارخانه مناسب باشد.
-هیئت مدیره می بایستی یک نسخه از آگهی دعوت را به اداره تعاون شهرستان و یا اداره کل تعاون ارسال و درخواست ناظر برای شرکت در مجمع عمومی نماید.

دستور جلسه :
دستور جلسه با توجه به نوع مجمع متفاوت می باشد.در مجمع عمومی عادی سالیانه دستور جلسه معمولاً می تواند همه یا بعضی از موارد زیر باشد:

1-انتخاب هیئت مدیره و بازرس/بازرسان.
2-رسیدگی و اتخاذ تصمیم در باره ترازنامه و حساب سود و زیان ،گزارش تغییرات اعضاء و سرمایه و سایر گزارشهای مالی هیئت مدیره پس از قرائت گزارش بازرس /بازرسان.
3-تعیین خط و مشی و برنامه تعاونی و تصویب بودجه جاری و سرمایه گذاری و اعتبارات و وامهای درخواستی و سایر عملیات مالی به پیشنهاد هیئت مدیره.
4-اتخاذ تصمیم نسبت به افزایش و یا کاهش سرمایه در حدود قانون و مقررات.
5-اتخاذ تصمیم نسبت به ذخایر و پرداخت سود و مازاد درآمد و تقسیم آن طبق اساسنامه.
6-تصویب مقررات و دستورالعملهای داخلی تعاونی.
7-تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهی های تعاونی در صورتی که تعداد اعضاء بیش از 100 نفر باشند.
8-اتخاذ تصمیم در مورد عضویت و یا لغو عضویت تعاونی در شرکتها و اتحادیه هاو اتاق تعاون و تعیین میزان سهام و یا حق عضویت سالانه پرداختی.
9-اخذ تصمیم در باره گزارشها و پیشنهادهای حسابرسان بر اساس نتایج حسابرسی.
10-تصویب نحوه تقویم آورده های غیر نقدی اعضاءودیگر ضوابط راجع به آن.
11-تصویب آیین نامه حداقل و حداکثر حقوق و مزایای هیئت و پاداش آنان که بعد از تایید وزارت تعاون قابل اجراست.

ماده 32: تصویب اساسنامه تعاونی با حداقل دو سوم اعضای اولین مجمع عمومی عادی می باشد.

 ماده 33: مجمع عمومی عادی ، حد اقل سالی یکبار پس از پایان سال مالی جهت انجام وظائف قانونی خویش تشکیل می شود.

دستور جلسه در مجمع عمومی فوق العاده می تواندهمه یا بعضی از موارد زیر باشد:
1-تغییر مواد اساسنامه در حدود قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری .
2-تصمیم گیری نسبت به گزارش بازرس و یا هریک ازبازرسان در مورد تخلفات هیئت مدیره.
3-عزل یا قبول استعفای جمعی یا اکثریت هیئت مدیره.
4-اتخاذ تصمیم راجع به انحلال و تعیین 3 نفر اعضای هیئت تصفیه یا ادغام تعاونی با تعاونی های دیگرطبق ضوابط مقرر در قانون بخش تعاونی و آیین نامه اجرایی آن.

موارد لازم در روز تشکیل و برگزاری مجمع:
الف : رسمیت جلسه عمومی

ب : حد نصاب

مجمع عمومی عادی در نوبت اول با حضور حد اقل نصف بعلاوه یک نفر از اعضاء یا نمایندگان تام الاختیار آنان و در نوبت دوم باهر تعداد رسمیت می یابد.
مجمع عمومی فوق العاده در نوبت اول با حضور حداقل دو سوم اعضاء یا نمایندگان تام الاختیار آنان و در نوبت دوم با حضور حد اقل نصف بعلاوه یک ودر نوبت سوم با هر تعداد رسمیت می یابد.

عدم رسمیت جلسه مجمع عمومی:
در صورت عدم حصول حد نصاب مذکور آگهی دعوت مجمع باید حد اکثر ظرف 15 روز با همان دستور جلسه قبلی منتشر شود فاصله نشر آگهی دعوت بعدی تا تشکیل جلسه مجمع بعدی نباید 15 روز کمتر و از 20 روز بیشتر شود.

در صورت رسمیت نیافتن جلسه مجمع عمومی مقام دعوت کننده مجمع باید صورتجلسه ای دال بر عدم رسمیت آن تهیه و به امضای حاضرین برساند.

نکته: در مواردیکه کلیه اعضاء در مجمع عمومی حاضر شوند،نشر آگهی و تشریفات دعوت و همچنین رعایت فاصله زمانی تاریخ دعوت تاتشکیل جلسه و ارائه مدارک مربوط به آن الزامی نیست.

نماینده منتخب هیئت مدیره می بایست مدارک و وسائل از جمله اوراق حضور و غیاب ،اوراق رای گیری انتخاب هیئت مدیره و بازرس،تابلو،ماژیک و پاکن،صندوق اخذ رای را تهیه ودر محل برگزاری مجمع حاضر نماید.همچنین هیئت مدیره می بایست فردی را مسئول ثبت نام در اوراق حضور و غیاب نماید.

جلسه مجمع عمومی در صورت رسمیت توسط رئیس هیئت مدیره افتتاح می گردد.در این جلسه ابتدا هیئت رئیسه جلسه مجمع عمومی انتخاب می شود.

اعضای هیئت رئیسه:

اعضای هیئت رئیسه چنانچه تعداد عضو کمتر از پانصد نفر باشد 4 نفر شامل رئیس،منشی و دو نفر ناظر.واگر تعداد عضو بیش از آن باشد 7 نفر شامل رئیس،نایب رئیس،منشی و 4 نفر ناظر می باشند.

هیئت رئیسه مجمع عمومی کسانی هستند که برای احراز رسمیت جلسه و اعمال کنترلهای لازم از میان اعضاء انتخاب می شوند و بر دستور جلسه مجمع عمومی و تصمیمات متخذه حاضرین در جلسه مجمع عمومی نظارت کنند

 

نحوه انتخاب و برخی از ویژگیهای هیئت رئیسه:
با اعلام رسمیت و افتتاح جلسه مجمع عمومی برای حسن اداره و انتظام امور جلسه مجمع عمومی باید اعضاء هیئت رئیسه را انتخاب نمود.در این صورت از حاضرین تقاضا میشود به ترتیب داوطلبی خود را برای سمتهای هیئت رئیسه اعلام نمایند.چنانچه برای هر یک از سمتها هیئت رئیسه چند نفر داوطلب باشند برای تعیین یک نفر از بین آنان بطور جداگانه رای گیری و یک نفر که در میان داوطلبان حائز اکثریت آراء باشد برای هر سمت انتخاب می گردد.با توجه به اینکه دستور جلسه هر مجمع عمومی از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا اعضای حاضر در جلسه مجمع عمومی وظیفه دارند برای تصمیم گیری مطلوب اعضاء هیئت رئیسه را از میان اعضای مطلع و آشنا به قانون بخش تعاون و مقررات اساسنامه و دستورالعملها و آیین نامه های مربوط انتخاب نمایند.

 

برخی از ویژگیهای رئیس و سایر اعضای هیئت رئیسه می تواند موارد زیر باشد:
– برخورداری از قاطعیت و قابلیت اخذ تصمیم 

– خوش بیان و معتمد اعضاء باشد.

– بی نظر و با انصاف و خونسرد و شکیبا باشد.
-حفظ بی طرفی نسبت به نظرات دو طرف موافق و مخالف دستورات جلسه.

وظائف هیئت رئیسه برای برگزاری جلسه مجمع عمومی
وظایف هیئت رئیسه در آغاز جلسه مجمع

1-آگاهی از تعداد اعضای تعاونی برای احراز رسمیت جلسه
2-دریافت و بررسی ورقه های حضور و غیاب و اصل برگه های وکالتی در جلسه مجمع عمومی از هیات مدیره

3-دریافت اوراق رای گیری به تعداد حاضرین در جلسه (در صورتیکه انتخابات در دستور جلسه باشد)
4-کنترل مفاد آگهی دعوت(شامل تاریخ انتشار،روز و ساعت و محل برگزاری و دستور جلسه و امضاء مجاز ظهرآن)
5-دریافت اطلاعات لازم پیرامون مفاد و دستور جلسه با استفاده از نظرات هیئت مدیره تعاونی
6-تعیین سقف زمانی معین برای بیان و تشریح هربند از دستور جلسه توسط مقام دعوت کننده 
7-تعیین سقف زمانی معین و مساوی برای طرح و ابراز نظرات موافق و مخالف پیرامون هریک از بندهای دستور جلسه
8-اطمینان از پیشرفت مذاکرات در چارچوب جلسه و جلوگیری از موضوعات خارج از دستور جلسه
9-اطمینان نسبت به طرح همه بند های دستور جلسه در طول برگزاری جلسه مجمع عمومی

10-جلوگیری از جانبداری و تحمیل عقیده رئیس و یا سایر اعضای هیئت مدیره

 
وظائف هیئت رئیسه پس از برگزاری جلسه مجمع عمومی
1- درج تصمیمات و مصوبات مجمع عمومی در دفتر صورتجلسه مجمع و امضاء ذیل آن.
2- در صورت انتخابات اخذ امضاء قبول منتخبین.
3- تحویل مدارک ذیل طی نامه ای به رئیس هیئت مدیره.
4- یک نسخه صورتجلسه مجمع عمومی
5- اوراق حضور و غیاب
6- گزارش عملکرد هیئت مدیره و بازرسان.
7- ترازنامه و صورتهای مالی
8- گزارش تغییرات اعضاء و سرمایه.

 

 لازم به ذکر است که برخی از موارد فوق و موارد دیگر با توجه به دستور جلسه و موارد مطروحه در مجمع باید به رئیس هیئت مدیره از سوی هیئت رئیسه تحویل گردد.

اقدامات لازم بعد از برگزاری مجمع عمومی
الف: دریافت مدارک از هیئت رئیسه ؛ هیئت مدیره کلیه مدارک را از هیئت رئیسه مجمع دریافت میدارد.در صورتیکه انتخابات هیئت مدیره صورت گرفته باشد.هیئت مدیره اولین جلسه خودرا برگزار می کند که می بایست تصمیمات ذیل را اتخاذ نماید:

 

1- تعیین رئیس هیئت مدیره

2-تعیین مدیر عامل و  تعیین نائب رئیس هیئت مدیره 

3- تعیین و معرفی دارندگان امضاء مجاز (از بین اعضای هیئت مدیره با امضای ثابت مدیر عامل)

ب: ارسال مدارک به اداره تعاون شهرستان و یا اداره کل تعاون جهت انجام مراحل ثبتی:
رئیس هیئت مدیره به اتفاق مدیر عامل در اسرع وقت نسبت به تهیه مدارک ذیل جهت تسلیم به اداره ثبت شرکتهااز طریق اداره تعاون شهرستان و یا اداره کل تعاون اقدام می نمایند:

1-آگهی دعوت مجمع عمومی
2-اسامی حاضرین در جلسه مجمع
3-صورتجلسه مجمع عمومی
4-گزارش عملکرد هیات مدیره و بازرسان
5-ترازنامه وصورتهای مالی
6-صورتجلسه هیات مدیره مبنی بر انتخاب هیات رئیسه و مدیر عامل و دارندگان امضاء مجاز.

هیئت مدیره شرکتهای تعاونی:
دومین رکن اساسی که اداره امور شرکت تعاونی را بر عهده خواهد داشت هیئت مدیره می باشد . که از بین اعضا برای مدت 3 سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان تا دو دوره متوالی بلامانع می باشد. در صورتیکه دو سوم اعضای شرکت به آنها رای دهند پس از دو دوره متوالی بلامانع خواهد بود(درصورت نیازوحسن انجام کارتا3 دوره ).

تعداد اعضا هیئت مدیره
اعضای هیئت مدیره مرکب از حداقل سه نفر و حداکثر هفت نفر عضو اصلی و تا یک سوم اعضای اصلی ، علی ا لبدل می باشند
در صورت استعفا، فوت و ممنوعیت قانونی و یا غیبت غیر موجه مکرر (به نحوی که در اساسنامه تعیین می شود.)
اعضا هیئت مدیره یکی از اعضای علی البدل را به ترتیب آرا بیشتر برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی در جلسات هیئت مدیره شرکت تعیین می نماید.

شرایط عضویت در هیئت مدیره:
1- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
2- ایمان و تعهد عملی به اسلام داشته باشند.(در تعاونیهایی که متشکل از اقلیت دینی شناخته شده در قانون اساسی می باشند، دواطلب بایستی تعهد عملی به دین خود داشته باشد)
3- اطلاعات یا تجربه لازم برای انجام وظایف متناسب با آن تعاونی را دارا باشند.
4- دارای ممنوعیت قانونی و محجور نباشند.
5- سابقه عضویت در گروههای محارب و ارتکاب جرائم بر ضد امنیت و جعل اسناد نداشته باشد.
6- فاقد سابقه محکومیت ارتشا اختلاس ، کلاهبرداری ، خیانت در امانت ، تدلیس ، تصرف غیر قانونی در اموال ورشکستگی به تقصیر باشند.

نحوه انتخاب هیئت مدیره
انتخاب اولین هیئت مدیره را در بدو تشکیل شرکت تعاونی اولین مجمع عمومی عادی بعمل می آورد.
انتخاب هیئت مدیره در دوره های بعدی بر عهده مجمع عمومی عادی است. اعضا اصلی و علی البدل هیئت مدیره از میان اعضا شرکت تعاونی برای مدت سه سال و با رای مخفی در مجمع عمومی عادی انتخاب می گردند. اخذ رای برای انتخاب اعضا اصلی در یک نوبت بعمل می آید حائزین اکثریت بعد از اعضا اصلی به ترتیب اعضا علی البدل شناخته می شوند.

انتخاب اعضا اصلی و علی البدل هیئت مدیره با اکثریت نسبی مجمع عمومی عادی می باشد.

هیئت مدیره در اولین جلسه از میان خود یک نفر را بعنوان رئیس هیئت مدیره و یک نفر را بعنوان نائب رئیس و یک یا دو نفر را بعنوان منشی انتخاب می کنند. کارکنان دولت نمی توانند تصدی هیئت مدیره شرکتهای تعاونی را بپذیرند مگر در تعاونیهای خاص کارکنان ادارات و سازمانهای دولتی که در آن شاغل باشند.

حقوق و مزایای هیئت مدیره و پاداش آنان
حقوق و مزایای عضو هیئت مدیره ای که مستخدم تعاونی باشد بر اساس ضوابط تعاونی خواهد بود.
حقوق و مزایای عضو هیئت مدیره ای که عضو موظف هیئت مدیره می باشد براساس مصوبه مجمع عمومی عادی خواهد بود که در آنصورت حداقل معادل حداقل حقوق و دستمزد طبق قانون کار دریافت خواهد داشت مشروط باینکه از محل دیگری حقوق و دستمزد (غیر از حقوق بازنشستگی یا مستمری) دریافت نکند.
در صورتیکه عضو موظف هیئت مدیره از محل دیگری مامور باشد از محل مربوط یا تعاونی (به دلخواه) حقوق دریافت خواهد نمود.
عضو هیئت مدیره غیر موظف ، عضوی از هیئت مدیره است که فقط وظایف خاص ناشی از مسئولیت خود را انجام داده و در جلسات هیئت مدیره شرکت می کند. درصد پرداخت پاداش به اعضا هیئت مدیره پس از پایان هر دوره مالی و با در نظر گرفتن چگونگی عملکرد آنان به شرح زیر خواهد بود:

 

سود ویژه : تا پانصد میلیون ریال از سود ویژه به حداکثر 4درصد و نسبت به مازاد تا سقف یک میلیارد ریال 2 درصد.در صورتیکه سود ویژه تعاونی نسبت به سال قبل با افزایش بیش از 20درصدهمراه باشد بشرط ثابت بودن نسبت سود ویژه به فروش (سال مورد نظر به سال قبل) حداکثر تا 5 درصد مبلغ مابه التفاوت سود ویژه به هیئت مدیره پاداش تعلق خواهد گرفت.

در تعاونیهای نمونه ای که از سوی وزارت تعاون انتخاب می شوند جمع پاداش هیئت مدیره می تواند برای همان سال تا 50 درصد افزایش یابد.

وظایف و اختیارات هِیئت مدیره
1- دعوت مجمع عمومی(عادی و فوق العاده)
2- اجرای اساسنامه و تصمیمات مجمع عمومی و سایر مقررات مربوط
3- عزل و نصب و قبول استعفای مدیر کل و نظارت بر عملیات وی و پیشنهاد میزان حقوق مدیر عامل به مجمع عمومی
4- قبول در خواست عضویت و اخذ تصمیم نسبت به انتقال سهم اعضا به یکدیگر و دریافت استعفای هر یک از اعضای هیئت مدیره
5- نظارت بر مخارج جاری تعاونی و رسیدگی به حسابها و ارائه آن به بازرس یا بازرسان شرکت و همچنین تسلیم به موقع گزارش و ترازنامه تعاونی به مجمع از وظایف و اختیارات هیئت مدیره می باشد.
6- هیئت مدیره موظف به تهیه و تنظیم طرحها و برنامه و بودجه و سایر پیشنهادات و ارائه آن به مجمع عمومی جهت اخذ تصمیم می باشد.
7- تعیین نماینده از بین اعضای تعاونی برای حضور در جلسات مجامع عمومی شرکتها و اتحادیه هایی که تعاونی در آنها مشارکت دارد از دیگر اختیارات هیئت مدیره می باشد.
8- تهیه و تنظیم دستورالعملهای داخلی تعاونی و تقدیم آن به مجمع برای تصویب در صلاحیت هیئت مدیره شرکت تعاونی است.
9- تعیین نماینده یا وکیل در دادگاهها و مراجع قانونی و سایر سازمانها با حق توکیل به غیر توسط هیئت مدیره انجام می گیرد.
10- هیئت مدیره موظف به تعیین و معرفی صاحبان امضای مجاز برای قراردادها و اسناد تعهد آور تعاونی می باشد.

بازرس ‚ بازرسان :
سومین رکن شرکت تعاونی بازرسین می باشد که از بین اشخاص حقیقی و حقوقی برای مدت یکسال مالی با رای اعضا انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع می باشد. بازرس حکم نظارت بر کارهای شرکت را دارد و پلی است بین اعضا و هیئت مدیره .

نحوه انتخاب بازرسان
مجمع عمومی عادی بازرس یا بازرسانی را اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی برای مدت یکسال مالی انتخاب می کنند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
در صورت فوت یا ممنوعیت قانونی و یا استعفای بازرس یا بازرسان اصلی هیئت مدیره مکف است ظرف مدت 10 روز بازرس یا بازرسان علی البدل را به ترتیب اولویت آرا برای بقیه مدت دعوت نماید. حق الزحمه و پاداش بازرس یا بازرسان با تصویب مجمع عمومی تعیین می گردد.

وظایف و اختیارات بازرسان
1- نظارت مستمر بر نحوه اداره امور تعاونی و عملیات و معاملات انجام شده وانطباق با اساسنامه و قوانین و مقررات و دستورالعمل های مربوط.
2- بازرس یا بازرسان موظف به رسیدگی و بررسی حسابها ، دفاتر، اسناد صورتهای مالی از قبیل ترازنامه و حسابهای عملکرد سود و زیان ، بودجه پیشنهادی و گزارشاتی است که هیئت مدیره به مجمع عمومی ارائه می نماید.
3- بازرس یا بازرسان صلاحیت رسیدگی به شکایت اعضا و ارائه گزارش به مجمع عمومی و مراجع ذیربط را دارد.
4- چنانچه در نحوه اداره امور تعاونی تخلفاتی موجود باشد بازرس می تواند به هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت تعاونی تذکر کتبی مبنی بر رفع نقض بدهد.
5- نظارت بر انجام حسابرسی و رسیدگی به گزارشهای حسابرسی و گزارش نتیجه، رسیدگی به مجمع عمومی شرکت تعاونی و مراجع ذیربط از دیگر وظایف و اختیارات بازرس یا بازرسان می باشد. در صورتی که هر یک از بازرسان تشخیص دهند که هیئت مدیره و یا مدیر عامل در انجام وظایف محوله مرتکب تخلفی شده و به تذکرات آنان ترتیب اثر نمی دهند، مکلف هستند از هیئت مدیره تقاضای برگزاری مجمع عمومی جهت رسیدگی به گزارش خود بنمایند .

 

مدارک لازم برای ثبت تعاونی:
1- مجوز اداره کل تعاون یا اداره تعاون شهرستان ذیربط(تصویر موافقتنامه تشکیل) یک نسخه
۲- اساسنامه تصویب شده شرکت تعاونی در اولین مجمع عمومی عادی (3 نسخه)
۳- آگهی دعوتنامه تشکیل اولین مجمع عمومی عادی فرم شماره 3 (۳ نسخه)
۴- صورتجلسه اولین مجمع عمومی عادی دال بر تصویب اساسنامه و انتخابات اولین هیئت مدیره و بازرسی یا بازرسان فرم شماره 4 (۳ نسخه)
۵-رسید پرداخت سرمایه شرکت طبق اساسنامه به صندوق تعاون (۳ نسخه)
۶- لیست اسامی و اعضاء حاضرین در اولین مجمع عمومی عادی فرم شماره ۵ در(۳ نسخه)
۷- لیست اسامی و مشخصات و نشانی کلیه اعضاء و سهامداران تعاونی فرم شماره 7 در(۳نسخه)
۸- صورتجلسه اولین هیئت مدیره دال بر انتخاب رئیس ، نایب رئیس و منشی هیئت مدیره و تعیین مدیر عامل و تعیین صاحبان امضای مجاز (فرم شماره ۶)(۳ نسخه)

۹- لیست و مشخصات اعضای هیئت مدیره ، بازرسان و مدیرعامل وهمینطوراعضای علی البدل(فرم شماره 4)به همراه تصویرشناسنامه وآخرین مدرک تحصیلی آنها

 

 

منبع: وزارت تعاون