در طی سال های اخیر ، دولت های مختلف با در پیش گرفتن طرح های تحول اقتصادی و تامین زیرساخت ها و تحقق ساز و کارهای نظام الکترونیک در حوزه های اقتصادی ، تلاش گسترده ای را برای متحول سازی اقتصاد نابسامان کشور آغاز کردند ؛ اما هیچیک از طرح های ارایه شده ، به اندازه طرح جامع مالیاتی از درجه اهمیت بالا برای رشد پایدار و استقلال اقتصادی برخوردار نبوده و از این رو تحقق این پروژه عظیم ملی نیز با فراز و نشیب هایی در دو دهه اخیر همراه بوده است . به زعم صاحبنظران حوزه اقتصاد و مالیات ، طرح جامع مالیاتی ، موتور محرک نظام نوین مالیاتی است ؛ به عبارتی ساختارهای پیچیده و فرایندهای نظام نوین مالیاتی تنها در بستری متشکل از شبکه در هم تنیده فناوری های اطلاعاتی قابلیت اجرا و پیاده سازی دارد ؛ شبکه ای مجازی که « شماره منحصر به فرد اقتصادی » (TIN ) ، کلید ورود کلیه کاربران جامعه الکترونیکی مالیات ، اعم از کارکنان دولت و مودیان مالیاتی بدان خواهد بود . با این وصف ، یکی از الزامات و پیش نیازهای اساسی طرح جامع مالیاتی کشور ، ارایه شماره اقتصادی به تمامی مودیان مالیاتی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی است . با ارایه این شماره اقتصادی ، سازمان امور مالیاتی کشور قادر خواهد بود مسیر پرونده های مالیاتی را از مرحله ثبت نام تا مرحله وصول مالیات ردیابی کند . همچنین امکان رصد فعالیت های اقتصادی مودیان مالیاتی فارغ از موقعیت جغرافیایی و منابع مالیاتی ، و نیز بهره مندی از اطلاعات مربوط به فعالان اقتصادی از سایر دستگاه های دولتی و عمومی و بانک و اشتراک آن ، از دیگر نتایج اجرای این پروژه است . بر این اساس ، پروژه ارایه شماره اقتصادی جدید به مودیان مالیاتی از بزرگترین و کلیدی ترین سیستم های اطلاعاتی مکانیزه کشور و نیز پیچیده ترین طرح های نرم افزاری کشور به شمار می رود که تحول شگرفی در افزایش کارآیی ، شفافیت و سلامت نظام اقتصادی کشور ایجاد خواهدکرد . از زاویه ای دیگر ، شماره اقتصادی ، کلید اتصال مودیان مالیاتی کشور به شبکه یکپارچه و الکترونیکی نظام مالیاتی است . کلیدی که امکان دستیابی به بسیاری از قابلیت های نظام الکترونیکی مالیات را در دسترس کاربران ، اعم از کارکنان نظام مالیاتی ، مودیان مالیاتی و دیگر ذینفعان آن قرار می دهد . در حقیقت ، طرح جامع مالیاتی به عنوان یک بانک جامع اطلاعات مالیاتی ، در برگیرنده اطلاعات درآمدی کلیه فعالان اقتصادی ( اعم از شرکت ها ، تشکل های قانونی و اشخاص حقیقی ) خواهد بود که از طریق شماره های اقتصادی تخصیص یافته ، به این شبکه عظیم اطلاعاتی متصل می گردند . این قابلیت منحصر به فرد ، امکان رصد و مرور سیر تکوینی پرونده مالیاتی در تمامی ادارات کل امور مالیاتی کشور را فراهم نموده و بدین ترتیب ، تمامی امور مربوط به فرایند ارایه اظهارنامه ، تشخیص تا وصول مالیات از طریق سامانه های الکترونیکی قابل بررسی و کنترل خواهد بود. طرح جامع مالیاتی ، در سوی دیگر این معادله یعنی مودیان مالیاتی نیز قابلیت های ویژه ای را داراست ؛ به این صورت که مودیان مالیاتی با اتکا بر شماره اقتصادی منحصر به فرد ، شرایطی ایده آل برای دسترسی الکترونیکی به پرونده مالیاتی بدون محدودیت زمانی و مکانی ، و بدون نیاز به مراجعه به ادارات امور مالیاتی را فراهم می نماید . بدیهی است این حرکت ارزنده ، شرایطی را بوجود می آورد تا امور مالیاتی مودیان در کوتاهترین زمان ممکن ، با کم ترین هزینه ، با کیفیت هر چه تمامتر و با بیشترین میزان رضایت مندی انجام گیرد . مودیان مالیاتی جهت برخورداری از مجموعه خدمات و تسهیلات نظام مالیاتی ، لازم است با مراجعه به سامانه عملیات الکترونیکی مودیان مالیاتی به نشانی WWW.TAX.GOV.IR ، ابتدا نسبت به پیش ثبت نام در سامانه مذکور اقدام نموده و پس از آن ، نسبت به مرحله دوم ثبت نام و نهایتا دریافت شماره اقتصادی ، اقدام نمایند. مودیانی که نسبت به ثبت نام الکترونیکی در سامانه مذکور اقدام نمایند، از مزایای تسهیلات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور ، نظیر دسترسی به نسخه الکترونیکی پرونده مالیاتی ، بهره مندی از امضای الکترونیکی در فرایندهای مالیاتی ، تسلیم الکترونیکی اظهارنامه های مالیاتی ، ارسال معاملات فصلی به صورت برخط ( ONLINE ) و پرداخت الکترونیکی مالیات برخوردار خواهند شد. پروژه تخصیص شماره اقتصادی به فعالان اقتصادی که از سال ۱۳۹۰ کلید خورده ، هم اکنون در مرحله پایانی «پیش ثبت» نام از آخرین مشمولان باقیمانده و آغاز مرحله دوم « ثبت نام » از اشخاص حقیقی و حقوقی از آبان ماه قرار دارد. در حقیقت تا زمان اجرای طرح جامع مالیاتی در ابعاد ملی در سال پایانی برنامه پنجم توسعه ، تمامی فعالان اقتصادی کشور می باید دارای شماره اقتصادی باشند ، در غیر اینصورت عملا امکان فعالیت اقتصادی قاعده مند و منطبق با قوانین و مقررات کشور را از دست خواهند داد. مطابق بند ۵۲ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور ، اشخاصی که طبق اعلام سازمان امور مالیاتی کشور در سال ۱۳۹۲ مکلف به ثبت نام برای دریافت شماره اقتصادی می شوند، در صورت عدم ثبت نام در مهلت تعیین شده توسط مودیان مذکور از کلیه معافیت ها و بخشودگی جریمه های مقرر قانونی در سال مربوط محروم می شوند.
مجید امین الرعایا جزه
منبع : سازمان امور مالیاتی