دانشجويان ايراني به خصوص در رشته حسابداري از لحاظ تئوريك قوي بوده ولي از لحاظ عملي فاقد كارآيي لازم براي بسياري از موسسات و شركت‌ها هستند.
فاصله تئوري تا عمل براي رشته حسابداري بسيار زياد است و در حرفه اعم از دانشگاهيان و مسوولان اجرايي بايد به منظوركاهش اين فاصله دست به دست هم دهند تا بتوانند با راهكارهاي مناسب، فاصله تئوري حسابداري، به خصوص حسابداري مالي را با عملياتي كردن آن كمتر كنند. نگارنده، با تدريس شيوه جديدي در چندين ترم به منظور دستيابي به اين هدف در دروس ميانه 1 و2 و صنعتي 1 و3 پيرامون فصول گزارشگري سالانه و ميان‌دوره‌اي شركت‌هاي سهامي مروري بر حسابداري مربوط به دروس ارشد مديريت اقدام به برگزاري پژوهش‌هاي كاربردي كرده است به طوري كه براي ايجاد انگيزه نمره پايان ترم به اين مقوله تخصيص داده شده است، به نحوي كه در اول ترم با آشنايي دانشجويان با سايت CODAL.IR كه مربوط به ناشران بورس اوراق بهادار است دانشجويان محترم را ترغيب مي‌كند تا به منظور كسب اين نمره به اين سايت مراجعه و با انتخاب يك شركت در بورس يا فرا بورس، موضوع درس را از ابتدا تا انتهاي ترم و همچنين مطالب تدريس شده را در اين شركت‌هاي انتخابي رديابي كرده و در آخر ترم در گروه‌هاي سه نفره با تقسيم وظايف مشخص، اين شركت‌ها براي ساير دانشجويان توضيح داده مي‌شود و با توجه به مطالب درسي طول دوره راجع به ابعاد مختلف شركت واقعي بحث و بررسي صورت مي‌پذيرد. بحث‌هاي بسيار جالب در دو سه جلسه آخر كلاس پيش مي‌آيد كه به تعدادي از آن فهرست وار اشاره مي‌شود:
1) دانشجويان با مراجعه به اين سايت كه سرشار از منابع مالي واقعي است آشنايي عميق و اطلاعات كافي پيدا مي‌كنند و از طرفي با كار گروهي و به منظور دفاع و اثبات نقاط مثبت يا منفي يا متوسط شركت انتخابي، فضاي مجمع عمومي عادي تا حدودي به دانشجويان معرفي مي‌شود.
2) در اين سايت، كليه اطلاعات آن توسط موسسات عضو جامعه حسابداران رسمي و سازمان حسابرسي مورد بررسي و حسابرسي قرار گرفته است بنابراين، داراي كمترين اشتباه استانداردي است و از طرفي چون هر شركت توسط كارشناسان خبره بورس تحت نظارت مداوم قرار دارد از ضريب اطمينان اطلاعات بالايي برخوردار است و مطمئنا فضاي مناسبي را به منظور تقويت فن بيان تخصصي دانشجويان مهيا مي‌كند افزون بر اين، اين اطلاعات از آخرين سال مالي حسابرسي شده شركت‌ها استخراج شده است.
3) انتخاب آخرين سال مالي حسابرسي شده شركت‌هاي بورسي توسط دانشجو و تطابق آن با يك مثال واقعي علاوه بر يادگيري مستقيم در كلاس، احساس رضايت كامل دانشجويان را به دنبال دارد.
4) مباحثي مانند: گزارشگري مالي، يادداشت‌هاي پيوست، مباحث موجودي كالا، دارايي‌هاي ثابت، نسبت‌هاي مالي، گزارش‌هاي حسابرسي مستقل، شركت‌هاي سهامي عام موضوعات گزارش‌هاي مالي تلفيقي، افزايش سرمايه، بودجه نويسي و پيش بيني درآمد، بهاي تمام شده كالاي فروش رفته به صورت كامل قابل طرح و درك است و در افزايش شناخت حرفه و فضاي كاري دانشجو تاثير بسزايي دارد.
5) مباحث مختلف در گزارش‌ها و يادداشت‌هاي پيوست صورت‌هاي مالي شركت‌ها، باعث ايجاد بحث‌هاي روز اقتصادي كشور و ارائه ديدگاه‌هاي كاربردي بين دانشجويان مي‌شود و آنان از معضلات و محاسن اقتصادي به خصوص بنگاه‌هاي اقتصادي آگاهي پيدا مي‌كنند.
6) انتخاب شركت‌ها در قالب توليدي، خدماتي، بازرگاني يا شركت‌هايي كه داراي فعاليت‌هاي مختلط اقتصادي هستند، ديدگاه دانشجو را در تفاوت و شباهت اين بنگاه‌ها به صورت عملياتي و كاربردي ارائه مي‌دهد.
نظر به اينكه اينجانب اجراي اين روش را چندين ترم، در كارنامه تجربي تدريس خود دارم و نتايج آن قابل رصد در دانشگاه آزاد اسلامي واحد اراك است، به ساير همكاران گرانقدر همين توصيه را مي‌كنم و تصميم بر اين است كه در آينده در صورت موافقت يكي از مجلات تخصصي، اين روش تدريس و مراحل انجام آن براي يك دوره به طور مشروح و به تفصيل به رشته تحرير درآيد. به اميد روزي كه ايران مهد توليد فرضيه‌هاي جديد حسابداري شود.
مصطفي رضايي
*حسابدار رسمي، مدرس دانشگاه و كارشناس رسمي دادگستري Rezaee MOSTAFA@Yahoo.com