تنها در حوزه فارس، به نسبت ارزش کالاهای تجارتی حقوق گمرکی دریافت می‌شود. در مرزهای دیگر معمولا عوارض به نسبت بار گرفته می‌شود؛ مآخذ عوارض گاه یک بار شتر، گاه یک بار اسب یا قاطر و گاه بار گاو و الاغ محسوب می‌گردد.  عوارض ساکنان شهر اعم از اهل شهر یا بیگانگانی است که به مذهب رسمی کشور در نیامده‌اند. این عوارض از قرار یک مثقال طلا و جزیه‌ای است که دین اسلام، کسانی را که نمی‌خواهند اسلام آورند، به پرداخت آن ملزم کرده است.  شاردن همچنین در توصیف زمان شاه سلیمان می‌نویسد:

سردار عالی قلی خان دیوان بیگی علاوه بر اینکه از ارامنه در عوض آرد مجموعا سیصد تومان یا ۱۵ هزار لیور مالیات اخذ کرد. گبرها یا آتش پرستان که ایرانیان قدیم‌اند و در انتهای قصبه ارامنه سکنی دارند، پس از اظهار بی‌بضاعتی معاف گشتند؛ چه بی‌چیزی، فقر و پریشانی این گروه مشهور و معلوم عموم است. سردار باز چندی بعد هشت هزار تومان از راه جریمه به خزانه دولت نفع رسانید و این بار به سبب مشروع و از روی عدالت مولتانی‌ها را جریمه کرد و از آنها عوارض دریافت کرد… بنابراین حضور هندیان به سبب دریافت مالیات و عوارض گمرکی کمکی به منابع درآمد دولت ایران بوده است؛ هر چند شیوه رباخواری آنان و خروج سکه از ایران، آسیبی برای تجارت این کشور به شمار می‌آمد.
حمید حاجیان پور

منبع: دنیای اقتصاد