بر اساس بخشنامه مهر ماه امسال بانك مركزي، كارمزد خدمات بانكي با هدف فرهنگسازي در بين مردم افزايش يافت تا مردم به جاي استفاده از خدمات در داخل شعبه، از ابزارهاي بانكداري الكترونيك استفاده كنند تا به اين ترتيب استفاده از بانكداري الكترونيك در بين مردم گسترش يابد. يكي از اين ابزارها، سامانه سانتا (سامانه الكترونيكي تسويه ناخالص آني است كه از آذر ماه 1385 به منظور پوشش انتقالات بين بانكي الكترونيك راهاندازي شده و از شهريور 1386 تبادلات مشتريان بانكي به يكديگر را نيز به انجام ميرساند. مشتريان بانكي ميتوانند با استفاده از امكانات ساتنا بدون محدوديت مبلغ و بدون پرداخت كارمزد وجه را از يك حساب در يك بانك به حسابي ديگر در بانكي ديگر منتقل كنند.
وجوه حواله شده ساتنا حداكثر تا پايان وقت اداري درخواست حواله به حساب مقصد واريز ميشود و جايگزيني براي انواع چكهاي رمزدار بين بانكي و اسكناس و چكهاي مسافرتي است.
با وجود اعلام و تشويق بانك مركزي به استفاده مردم از سيستم ساتنا، آمار روزانه بانكها نشاندهنده ادامه روند سنتي ارائه خدمات به مشتريان است.
آمار روزانه استفاده مردم از خدمات ساتنا در هفته گذشته در 18 بانك و موسسه كشور فقط 8هزار و 832بار است. به اين معنا كه هنوز مشتريان بانكها ترجيح ميدهند كارمزدهاي بالاي خدمات بانكي را بپردازند.
يكي از مهمترين دلايل اين مساله به گفته مهران شريفي، مدير اداره كل نظامهاي پرداخت بانك مركزي، آماده نبودن نرمافزارهاي برخي شعب بانكها است. بنابراين، اين امر باعث شده مشتريان اين شعب مجبور به پرداخت كارمزدهاي مصوب باشند. اما به گفته شريفي تا پايان هفته جاري، اكثر شعب بانكها به سامانه ساتنا متصل ميشوند. وي معتقد است: برخي مشكلات مطرح شده از سوي مشتريان بانكها مبني بر آني نبودن ساتنا مربوط به خود بانكها است و نه سامانه ساتنا. اين در حالي است كه برخي مشتريان با انتقاد از افزايش يكباره نرخ كارمزدها، از عملكرد سامانه يا به گفته مديركل اداره نظامهاي پرداخت، از عملكرد شعب ناراضياند. يكي از مشتريان بانكي با انتقاد از اينكه چرا يكباره برخي از كارمزدها تا هفت برابر افزايش پيدا كردهاند، از وجود سيستمي به نام ساتنا اظهار بياطلاعي كرد.
حتي در پي مراجعه وي به شعبه بانك و درخواستش به منظور كسب اطلاع از سيستم ساتنا، يكي از كارمندان بانك نيز از چگونگي كار سامانه ساتنا اظهار بياطلاعي كرد و گفت اين سيستم هنوز در شعبهشان راهاندازي نشده است. جدا از همه كاستيهاي فوق، برخي عملكرد شعب بانكها كه در آمار عملكرد روزانه ساتنا در سايت بانك مركزي منعكس ميشود نيز حاكي از وجود مشكلاتي به عنوان نمونه بانكي باحدود سه هزار شعبه در سطح كشور داراي آمار عملكرد ساتنا به ميزان صفر و يا 41 بار در برخي روزها است.تقريبا آمار فوق در مورد اكثر بانكها صادق است و سامانه تسويه ناخالص آني براي بسياري از مشتريان بانكها به معناي سامانه تسويه ناخالص آني است كه حتي به گفته يكي از اين مشتريان آني بودن در نظام بانكي به معناي سهروزه بودن تسويه است.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد