حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در بخش اول گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با اشاره به کارکردهای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در ثبت معاملات بازار سرمایه گفت: هر آنچه که در بازار سرمایه به لحاظ اعتباری و ریالی جابه‌جا شود در سیستم مرکزی شرکت ثبت می‌شود تا به آن استنادات لازم صورت پذیرد.
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه با بیان اینکه ماهیت حقوقی این شرکت همانند سازمان ثبت اسناد است گفت: همانطور که معاملات املاک را سازمان ثبت اسناد، ثبت می‌کند شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نیز تمام معاملات بازار سرمایه را ثبت می‌کند.
وی افزود: در حوزه سهام و اوراق بهادار هم شرکت سپرده‌گذاری مرکزی وظیفه نگهداری اطلاعات سهامداران را دارد و تمام دارایی‌های آنان وارد سیستم می‌شود.
سلطانی‌نژاد با تأکید بر اینکه طبق ماده ۹۹ بخش بازار سرمایه قانون برنامه پنجم توسعه کشور وظیفه نقل و انتقال وجوه تمام بورس‌ها بر عهده شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است، گفت: هم اکنون به استناد همین ماده از قانون در حوزه کارکرد تسویه و پایاپای تمام معاملات بورس، بورس انرژی و فرابورس و در آینده‌ای نزدیک بورس کالا بر عهده شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است.
وی گفت: سال گذشته حدود ۴۱ هزار میلیارد تومان در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تسویه انجام شده که از این میزان ۱۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به طور خالص مبالغ جابه‌جا شده است.
وی درباره زمان نهایی شدن راه‌اندازی سیستم تسویه وجوه و پایاپای معاملات برای معاملات بورس کالا متذکر شد: این اختیار برای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی محفوظ است تا تمام معاملات این بورس هم از طریق اتاق پایاپای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تسویه شود و در این باره مذاکراتی هم با مدیران بورس کالا داشتیم.
سلطانی‌نژاد با اشاره به اینکه کارکرد تسویه و پایاپای پیچیدگی‌های زیادی دارد، تصریح کرد: پس از آ‌نکه مبالغ به حساب سپرده‌گذاری مرکزی وارد می‌شود اقدام به خالص‌سازی آن و کسر کارمزد و مالیات می‌کنیم.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه ذینفعان مختلفی درگیر هستند در فرصت کمتر از ۳۰ دقیقه کار تسویه انجام می‌پذیرد.
* نحوه تسویه معامله ETF ها
وی با اشاره به ابزارهای جدید بازار سرمایه، صندوق‌های قابل معامله در فرابورس (ETF) تصریح کرد: بحث تسویه و ثبت این صندوق‌های قابل معامله در فرابورس به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی برمی‌گردد.
وی با اشاره به اینکه در تسویه وجوه برخی معاملات به صورت دوره t+1 و t+3 (تسویه بعد از یک روز و تسویه بعد از سه روز)اقدام می‌کنیم، گفت: به طور مثال برای صندوق‌های قابل معامله در فرابورس، t+2 در نظر گرفته شده است.
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه با اشاره به اینکه در ساعت ۱۲ ظهر باید کل محاسبات برای تسویه مبالغ انجام شود گفت: مبالغ واریز شده از حساب کارگزاران بدهکار دریافت و به حساب ذینفعان بازار واریز می‌شود.
* تشریح نحوه دریافت مالیات بر معاملات
سلطانی‌نژاد با اشاره به اینکه هم اکنون تنها از معاملات مالیات دریافت می‌شود، گفت: این مبالغ پس از کسر مبالغ سهامداران به صورت مستقیم توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز می‌شود.
وی ادامه داد: برخی شرکت‌ها که در بورس پذیرفته می‌شوند از معافیت مالیاتی برخوردارند و نسبت به سهام شناور آزاد آنان مالیات پرداخت می‌شود.
وی با اشاره به اینکه معادل نیم درصد از ارزش معاملات، مالیات کسر می‌شود گفت: از ۴۱ هزار میلیارد تومان طی سال ۹۱ چیزی حدود ۲ هزار میلیارد تومان به حساب سازمان امور مالیاتی از حساب سهامداران و کارگزاران کسر و واریز شده است.
سلطانی‌نژاد با بیان اینکه شرکت‌های بورسی نسبت به سهام شناور آزاد شرکت از معافیت مالیاتی برخوردارند، گفت: برای تسویه وجوه نیز صندوقی ایجاد شده تا ریسک‌های ناشی از آن مدیریت شود.
* مدیریت ریسک تسویه وجوه
وی با اشاره به اینکه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی وظیفه مدیریت ریسک را نیز بر عهده دارد گفت: در همین جریان یک سری صندوق‌های ضمانت برای تسویه وجوه کارگزارانی که در موعد مقرر پرداخت نمی‌کنند، تشکیل شده است و در حوزه معاملات ریسک پرداخت وجوه مدیریت می‌شود.
وی ادامه داد: در صورتی که این صندوق‌های ضمانت وجود نداشته باشند نمی‌توان برای روز معاملاتی بعد آماده شد.