فصل اول ـ کلیات
ماده ۱
با توجه به وظایف جامعه طبق ” قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفهای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی “ و ماده (۲) آیین نامه اجرایی آن ، مؤسسات حسابرسی عضو جامعه ، مسئولیت خطیری در اعتبار بخشی ، اطمینان افزایی و شفافیت اطلاعات ارائه شده به نظام اقتصادی کشور برای تصمیمگیری دارند و باید با پایبندی خود به رفتار و اخلاق حرفهای ، مقررات جامعه حسابداران رسمی ایران و مفاد این آیین نامه اجرایی ، این مسئولیت را پاسداری کنند.
ماده ۲
مؤسسات حسابرسی ، به عنوان شاکله اصلی جامعه حسابداران رسمی ایران ، نقش با اهمیتی در زمینه دستیابی به اهداف جامعه دارند ، بنابراین ، پایبندی شرکای آنها به مقررات اهمیت ویژه ای می یابد. کسب ، حفظ و ارتقای صلاحیت حرفهای مؤسسات حسابرسی عضو جامعه و شرکای آنها ، عامل بقای حرفه و عامل اصلی در جلب اعتماد جامعه اقتصادی کشور است. جامعه حسابداران رسمی ایران و مؤسسات حسابرسی عضو ، موظفند با همکاری یکدیگر در این زمینه تلاش کنند . این موضوع بخشی از خط مشی جامعه حسابداران رسمی ایران است.
فصل دوم ـ روابط مؤسسات حسابرسی با جامعه حسابداران رسمی ایران
ماده ۳
مؤسسات حسابرسی که بر اساس مفاد ماده ۲۴ اساسنامه جامعه تشکیل می شوند ، عضو جامعه اند و بر اساس مفاد ماده ۲۶ اساسنامه موظفند کلیه مقرراتی را که در مورد تشکیل ، اداره و نحوه فعالیت آنها توسط جامعه وضع می شود ، رعایت کنند .
ماده ۴
جامعه پس از حصول اطمینان از تشکیل و ثبت مؤسسه حسابرسی در چارچوب ضوابط مصوب ، طبق ماده ۵۵ اساسنامه نسبت به صدور پروانه کار برای مؤسسه اقدام مینماید . همچنین جامعه مطابق ماده ۵۷ اساسنامه هر سال یکبار فهرست مؤسسات حسابرسی عضو جامعه را در روزنامه رسمی و حداقل یک روزنامه کثیرالانتشار منتشر خواهد کرد .
ماده ۵
مشارکت مؤسسات حسابرسی در برنامههای جامعه و تدوین ضوابط و مقررات ضروری است . این امر علاوه بر حسن اجرای ضوابط و مقررات ، در ارزیابی عملکرد مؤسسات حسابرسی نیز مؤثر خواهد بود . هیأت مدیره جامعه موظف است زمینه لازم برای این گونه همکاریها را فراهم آورد .
فصل سوم ـ روابط مؤسسات حسابرسی عضو با یکدیگر
ماده ۶
مؤسسات حسابرسی عضو میتوانند کار مشترک انجام دهند . انجام کار مشترک منوط به انعقاد قرارداد کتبی فیمابین دو یا چند مؤسسه حسابرسی و مشخص شدن حدود کار و وظایف هر مؤسسه است . کلیه شرکای دو یا چند مؤسسه طرف قرارداد ، در کار انجام شده مسئولیت تضامنی دارند .
ماده ۷
واگذاری تمام یا بخشی از خدمات حرفهای توسط مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی به مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی دیگر ممنوع است. همچنین پذیرش تمام یا بخشی از خدمات حرفهای توسط مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی از مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی دیگر ممنوع است .
ماده۸
هرگونه استفاده موقت از خدمات حرفهای کارکنان مؤسسات حسابرسی دیگر صرفاً با توافق کتبی دو مؤسسه حسابرسی ذیربط مجاز است .
ماده ۹
انجام کارهای تحقیقاتی ، آموزشی و پژوهشی توسط دو یا چند مؤسسه حسابرسی ، با توافق کتبی طرفین مجاز است .
ماده ۱۰
روابط حسابرس پیشین و حسابرس جایگزین همچنین روابط حسابرس اصلی و حسابرس دیگر تابع ضوابط ” آیین رفتار حرفهای “ و ” استانداردهای حسابرسی “ است .
فصل چهارم ـ روابط مؤسسات حسابرسی با حسابداران رسمی
ماده ۱۱
ارتباط مؤسسات حسابرسی با حسابداران رسمی به صورت یکی از موارد الف ـ شراکت در مؤسسه حسابرسی ، ب ـ اشتغال تمام وقت ( حسابـداران رسمـی تحـت استخـدام ) و ج ـ همکاری نیمه وقت یا پاره وقت ( حسابداران رسمی شاغل انفرادی و غیر شاغل ) خواهد بود .
تبصره ـ همکاری نیمهوقت یا پاره وقت حسابداران رسمی با مؤسسات حسابرسی عضو در صورتی مجاز است که این افراد هیچگونه روابط مالی ، شغلی و شخصی و خانوادگی با واحدهای مورد رسیدگی یا مسئولین ارشد آن نداشته باشند .
ماده۱۲
هر گونه اختلاف حرفهای فیمابین مؤسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی عضو جامعه از طریق مراجعه به داور مرضیالطرفین و در صورت عدم حصول توافق ، ارجاع به جامعه حسابداران رسمی ایران حل و فصل خواهد شد .
فصل پنجم ـ روابط مؤسسات حسابرسی با مؤسسات حرفهای غیرعضو داخلی
ماده ۱۳
واگذاری خدمات حرفهای غیرحسابرسی توسط مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی به اشخاص و مؤسسات غیر عضو جامعه تا میزان یک سوم مبلغ قرارداد بلامانع است .
ماده ۱۴
پذیرش بخشی از خدمات حرفهای غیرحسابرسی توسط مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی از اشخاص و مؤسسات غیرعضو جامعه بلامانع است.
ماده ۱۵
مؤسسات حسابرسی می توانند پس از کسب مجوز از جامعه در مؤسسات حرفهای غیر عضو مشارکت کنند . در این صورت ، مؤسسه حسابرسی و مؤسسه حرفهای غیر عضو نمیتوانند به طور همزمان خدمات تخصصی و حرفهای ، موضوع بند ت ماده یک اساسنامه جامعه را با خدمات سه گانه به یک صاحبکار ارائه دهند .
فصل ششم ـ روابط مؤسسات حسابرسی عضو با مؤسسات حسابرسی بین المللی
ماده ۱۶
مؤسسات حسابرسی عضو جامعه می توانند با مؤسسات حسابرسی بین المللی ، قراردادهای همکاری منعقد کنند . این همکاری می تواند به صورت پذیرش انواع نمایندگی حرفهای توسط مؤسسه حسابرسی ، انعقاد قراردادهای بلندمدت همکاری و قراردادهای مشارکت موردی (در مورد تمام یا بخشی از خدمت حرفهای خاصی که مشمول مفاد ماده ۲ آیین نامه اجرایی تبصره ۴ قانون استفاده خدمات تخصصی و حرفهای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی نیست ) انجام شود .
ماده ۱۷
انجام هرگونه همکاری مؤسسات حسابرسی عضو با مؤسسات حسابرسی بین المللی ، از جمله موارد اشاره شده در ماده ۲۱ بالا و غیر آن ، تنها پس از انعقاد قراردادهای مربوط مجاز است . نوع و حدود همکاری باید به اطلاع جامعه حسابداران رسمی ایران برسد .
ماده ۱۸
بررسی پرونده های حرفهای مؤسسات حسابرسی توسط مؤسسات بین المللی طرف قرارداد، به مـنظور کنترل کیفیت ، با رعایت اصول حرفهای بلامانع است .
فصل هفتم ـ سایر موارد
ماده ۱۹
مؤسسات حسابرسی مکلفند کلیه وظایف قانونی در مورد کارکنان خود ، از جمله قوانین و مقررات مالیاتهای تکلیفی ، کار و تأمین اجتماعی را رعایت کنند .
ماده ۲۰
مؤسسات حسابرسی باید دارای آیین نامه رده بندی شغلی و آموزش برای کارکنان خود باشند . در این مورد رعایت مقررات و رهنمودهای جامعه ضروری است .
ماده ۲۱
سربرگهای مکاتباتی مؤسسات حسابرسی باید شامل نام ” مؤسسه حسابرسی “ و به دنبـال آن عبارت ” حسابدار رسمی “ باشد . درج اسامی شرکا در سربرگ بلامانع است .
ماده ۲۲
مؤسسات حسابرسی می توانند رده بندی مؤسسه خود را از جامعه درخواست کنند. ضوابط امتیازبندی بر اساس آیین نامهای خواهد بود که به پیشنهاد مشترک کارگروههای مؤسسات حسابرسی و کنترل کیفیت و تأیید هیأت مدیره ، توسط شورای عالی جامعه تصویب خواهد شد .
ماده ۲۳
مفاد مواد ۵ تا ۲۰ این آیین نامه برای حسابداران رسمی شاغل انفرادی نیز لازمالاجراست .
ماده ۲۴
این آیین نامه در ۲۴ مـاده در تاریخ ۲۷/۳/۱۳۸۲ به تصویـب شورای عالی رسیده است . هر گونه تغییر در مفاد این آیین نامه با پیشنهاد کارگروه مؤسسات حسابرسی ، تأیید هیأت مدیره و تصویب شورای عالی جامعه انجام خواهد شد .