به گزارش اداره کل روابط عمومی سازمان تأمین‌اجتماعی، محمدحسن زدا گفت: ایران سومین کشور خاورمیانه است که بیمه‌بیکاری را برای افراد تحت‌پوشش قانون کار و قانون تأمین‌اجتماعی اجرا کرده و براساس قانون بیمه‌بیکاری بیمه‌شدگانی که بدون میل و اراده بیکار شوند و آماده به کار باشند از مستمری بیمه‌بیکاری برخوردار می‌شوند.
وی غیرارادی بودن بیکاری را ملاک اصلی برقراری حمایت‌های قانونی برای بیمه‌شدگان بیکار دانست و ادامه داد: کارگری که به میل خود کارش را ترک کند، نمی‌تواند از این حمایت‌ها برخوردار شود و تشخیص ارادی و غیرارادی بودن بیکاری نیز برعهده کمیته‌ای متشکل از نمایندگان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین‌اجتماعی است و شعب تأمین‌اجتماعی براساس معرفی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی درخصوص برقراری مقرری بیمه‌بیکاری برای بیمه‌شدگان اقدام می‌کنند.
زدا افزود: برای استفاده از مزایای بیمه‌بیکاری، بیمه‌شده‌ای که کار خود را به صورت غیرارادی از دست می‌دهد برای دریافت مقرری بیمه‌بیکاری باید حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ بیکاری موضوع را به واحدهای اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی و یا کار مشابه آن اعلام کند.
وی ادامه داد: بیمه‌شدگانی که بدون میل و اراده، بیکار شوند درصورتی که دارای حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه باشند، می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری برخوردار شوند. البته بیمه‌شدگانی که به علت بروز حوادث غیرمترقبه مانند سیل، جنگ، زلزله و آتش‌سوزی بیکار می‌شوند برای دریافت مقرری بیمه‌بیکاری نیاز به داشتن حداقل سابقه ندارند و حتی اگر در روز اول کار بر اثر این حوادث بیکار شوند، می‌توانند مقرری بیمه‌بیکاری دریافت کنند.
معاون فنی و درآمد سازمان تأمین‌اجتماعی افزود: دریافت‌کنندگان مقرری بیمه بیکاری باید در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی که از سوی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نهضت سوادآموزی برگزار می‌شود شرکت کنند و هر دو ماه یک‌بار گواهی لازم در این زمینه را به شعب تأمین‌اجتماعی ارائه دهند.
محمدحسن زدا تأکید کرد: مدت پرداخت بیمه‌بیکاری به بیمه‌شدگان واجد شرایط به سابقه پرداخت حق‌بیمه از سوی آنان بستگی دارد و در هر حال مدت آن از ۳۶ ماه برای بیمه‌شدگان مجرد و ۵۰ ماه برای بیمه‌شدگان متأهل و متکفل بیشتر نیست.
وی با بیان اینکه مدت دریافت بیمه‌بیکاری برای بیمه‌شدگان دارای ۶ تا ۲۴ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه، ۶ ماه برای افراد مجرد و ۱۲ ماه برای افراد متأهل است، افزود: بیمه‌شدگان دارای ۲۵ تا ۱۲۰ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه نیز درصورت تأهل یا تکفل ۱۸ ماه و در غیر این صورت ۱۲ ماه از مستمری بیمه‌بیکاری برخوردار می‌شوند.
زدا ادامه داد: بیمه‌شدگان واجد شرایطی که دارای ۱۲۱ تا ۱۸۰ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه باشند درصورت تأهل یا تکفل ۲۶ ماه و درغیر این صورت ۱۸ ماه تحت‌پوشش قانون بیمه‌بیکاری خواهند بود. همچنین افراد دارای ۱۸۱ تا ۲۴۰ ماه سابقه پرداخت حق‌بیمه ۳۶ ماه درصورت تأهل و ۲۶ ماه درصورت تجرد از مزایای بیمه بیکاری بهره‌مند می‌شوند. افراد دارای بیش از ۲۴۱ ماه سابقه نیز درصورت تجرد ۳۶ ماه و درصورت تأهل تا ۵۰ ماه تحت‌پوشش بیمه‌بیکاری قرار خواهند گرفت.
وی اظهار داشت: تنها استثناء درمورد سقف مدت زمان پرداخت مقرری بیمه‌بیکاری مربوط به افراد مسن مشمول قانون بیمه‌بیکاری است که در زمان وقوع بیکاری ۵۵ سال سن و بیشتر از ۱۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشند. این افراد درصورت عدم اشتغال می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی از مقرری بیمه‌بیکاری استفاده کنند.
زدا میزان مقرری روزانه بیمه‌بیکاری را ۵۵ درصد متوسط مزد یا حقوق یا کارمزد روزانه بیمه‌شده عنوان کرد و گفت: به مقرری افراد متأهل و متکفل به ازای هریک از افراد تحت‌تکفل، حداکثر تا ۴ نفر، ۱۰ درصد حداقل دستمزد زمان شروع بیکاری افزوده می‌شود، اما در هر صورت میزان مقرری بیمه‌بیکاری نباید از حداقل دستمزد تعیین شده برای هر سال کمتر و از ۸۰ درصد متوسط مزد یا حقوق بیمه‌شده بیشتر باشد.
وی افزود: مقرری بیمه‌بیکاری بیمه‌شدگانی که بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری کنند و یا از قبول شغل تخصصی خود و یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری کنند، قطع می‌شود.
معاون فنی و درآمد سازمان تأمین‌اجتماعی با تأکید بر لزوم قطع بیمه‌بیکاری درصورت اشتغال مجدد بیمه‌شدگان، گفت: درصورتی که پس از برقراری مقرری بیمه‌بیکاری به بیمه‌شده‌ای، مشخص شود که بیکاری بیمه‌شده ناشی از اراده شخصی وی بوده است و یا درصورتی که بیمه‌شده بیکار اشتغال مجدد خود را اعلام نکند و به رغم اشتغال همچنان به دریافت مقرری بیمه‌بیکاری ادامه دهد، بیمه‌شده باید وجوه دریافتی به عنوان مقرری بیمه‌بیکاری را به سازمان تأمین‌اجتماعی بازپرداخت نماید.
محمدحسن زدا یادآور شد: بیکار شدگانی که براساس مقررات قانون کار و آراء صادره از مراجع حل اختلاف مقرر در این قانون به دلیل قصور در انجام وظایف و یا نقض آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه اخراج شوند مستحق دریافت بیمه‌بیکاری نخواهند بود. کارگران فصلی نیز تنها در شرایطی می‌توانند از مزایای بیمه‌بیکاری استفاده کنند که در اثنای فصل کار اخراج شده و بیکاری آنان بلااراده تشخیص داده شود.