آن ماشینهای اصلی چیزی جز ماشینهای ساده محاسباتی نبودند. اما کم کم با آشکار شدن مظاهر توسعه یافتگی در برخی کشورها و اهمیت یافتن مقولاتی از جمله مشتری مداری ، احترام به حقوق شهروندان و شفافیت مبادلات اقتصادی در این کشورها ، موضوع ارایه صورتحساب یا فاکتور به خریدار مورد توجه قرار گرفت و صندوق های فروش در کنار کارکردهای قبلی ، کارکرد صدور صورتحساب یا فاکتور را نیز پیدا کردند ؛ ضمن اینکه با تحقق این امر ، نظام های مالیاتی نیز با تکیه بر این کارکرد می توانستند نسبت به وصول مالیات دقیق از صاحبان درآمد و مصرف کنندگان کالا و خدمات نیز اقدام نمایند. امروز بیش از ۱۳۰ سال از آن تاریخ می گذرد و سامانه های فروشگاهی همگام با تحولات حوزه اقتصاد و تجارت و متناسب با نوع نظام های مالی و شیوه های حسابداری کشورهای مختلف ، دچار تغییرات اساسی گشته و در شکل یک فناوری جدید الکترونیکی برای اهالی کسب و کار و بنگاه های اقتصادی ، موضوعی شناخته شده است . سامانه فروشگاهی ، به صندوق فروش (POS)یا رایانه ای که دارای نرم افزار فروشگاهی بوده و جهت ثبت اطلاعات خرید و فروش روزانه و هزینه و نگهداری موجودی کالا در یک واحد شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اطلاق می‌گردد. صندوق فروشگاهی اغلب به ترازو، اسکنر بارکد، پیشخوان و به پایانه‌های کارت بدهی یا کارت اعتباری متصل است. به طور فزاینده ای، صندوق‌های فروشگاهی اختصاصی جایگزین کامپیوتر‌های چندکاره دارای نرم افزار می‌شوند. بدیهی است ، استفاده از سامانه ها یا ماشین های مکانیزه فروش ( POS ) ، شیوه ای ایده آل و مقرون به صرفه برای نگهداری اطلاعات حساب و فروش صاحبان مشاغل محسوب می گردد . شیوه ای که با کمترین هزینه و بدون اتلاف وقت خریدار و فروشنده ، اطلاعات را ثبت و حتی جهت ارایه به ادارات ، بانکها و تشکل ها و دستگاه های اقتصادی و نظارتی حفظ می نماید . ارایه صورتحساب یا فاکتور خرید توسط صاحبان مشاغل مزایای متعددی برای شهروندان دارد . این امر باعث شفافیت مبادلات تجاری ، مستندسازی هزینه خرید به نفع خریدار و صرفه جویی در وقت و هزینه مشتریان شده و همچنین از اعمال سلیقه فروشندگان در قیمت گذاری کالا و خدمات جلوگیری بعمل می آورد . به طور کلی سامانه های فروش در کشورهای پیشرفته ، از ویژگی های استاندارد و مورد تایید شبکه بانکی و نظام مالیاتی برخوردار بوده و استانداردهای لازم سخت افزاری و نرم افزاری در آن مورد توجه قرارگرفته است. سامانه های فروش ، با توجه به اتصال به شبکه بانکی کشور ، همچنین امکان خرید مشتریان از طریق کارت های اعتباری و کارت های متصل به شبکه شتاب را میسر می نمایند که این امر خود اثرات قابل توجهی در صرفه جویی در وقت و هزینه شهروندان و گسترش تجارت الکترونیکی در کشور دارد . همچنین بکارگیری سامانه های فروش توسط صاحبان مشاغل ، به ویژه برای اجرای نظام های نوین مالیاتی که عمدتا بر پایه مصرف و فروش قرار گرفته اند نیز اهمیت بسیاری دارد . از این رو ، در تمام کشورهای اجرا کننده نظام مالیات بر ارزش افزوده ، استفاده از سامانه های فروش برای تمامی صاحبان مشاغل الزامی است . در حال حاضر با فراگیر شدن استفاده از سامانه های فروش در کشور ، و اجرای نظام بانکداری الکترونیکی شهروندان قادر خواهند بود ضمن صرفه جویی در وقت و هزینه ، نسبت به انجام امور بانکی و مالیاتی خود از طریق سامانه ها و فناوری های نوین اقدام کنند. صندوق های فروش یا نرم افزارهای تهیه شده به این منظور، باید حد اقل دارای توانایی‌هایی باشد که از آن جمله می توان به درج نام و نشانی واحد صنفی و تاریخ صدور در قبض ( یا فاکتور) مخصوص مشتری ، درج مشخصات کامل کالای فروخته شده در قبض مخصوص مشتری ( شامل نام کالا، قیمت واحد و کل، وزن یا حجم یا متراژ یا …. و همچنین مشخصات کیفی مانند درجه یک یا درجه دو یا درجه سه ) ، درج مشخصات کامل خدمت ارایه شده به مشتری در قبض ، و درج تلفن رسیدگی به شکایات در زیر قبض مخصوص مشتری اشاره کرد . همچنین دستگاه یا برنامه نرم افزاری تهیه شده باید به گونه ای باشد که فروشنده به هیچ وجه توانایی دخل و تصرف در اطلاعات وارده را نداشته باشد. همچنین توانایی گزارش دهی و محاسبه فروش روزانه یا ماهانه و همچنین توانایی گزارش دهی موردی را نیز داشته باشد .
مجید امین الرعایا جزه