قانون مالیاتهای مستقیم در کشور ما پس از انقلاب اسلامی اصلاحاتی داشته است که البته با توجه به اقتضائات و شرایط روز جامعه نیاز به انجام برخی اصلاحات در قانون ، لازم و ضروری می باشد. در چند سال اخیر که برنامه توسعه بیست ساله به تصویب رسیده تلاشهایی صورت گرفته تا سهم در آمدهای مالیاتی در بودجه کشور افزایش یافته و بدین ترتیب از تکیه دولت بر درآمدهای حاصل از فروش نفت کاسته شود. بررسیهای کارشناسی صورت گرفته مسئولین را متقاعد کرد که روشهای سنتی در اجرای قانون مالیاتها به حد کافی کارآمد نیست و از این حیث می بایستی تغییراتی در ساختار نظام مالیاتی داده شود تا زمینه گذر از روشهای سنتی به روشهای نوین فراهم گردد. با توجه به اختیارات مندرج در قانون مالیاتهای مستقیم ، سازمان امور مالیاتی کشور ساز و کار این تحول را مهیا کرد که “پروژه طرح جامع مالیاتی ماحصل این تفکرات و بررسیها می باشد. یکی از این اختیارات در ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم و دستورالعملهای صادره ذکر شده است. بر اساس این ماده قانونی ، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع بندهای (الف ) و ( ب) ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم مکلفند فهرست معاملات خود را به صورت فصلی و پس از پایان هر فصل به صورت الکترونیکی از طریق پورتال سازمان امور مالیاتی و یا در قالب یک فایل تولید شده بر روی لوح فشرده (CD) به اداره امور مالیاتی مربوطه تحویل نمایند. در اینجا لازم است صاحبان مشاغل موضوع بندهای ( الف ) و (ب) ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم و تکالیفی که بر عهده آنهاست را معرفی کنیم. به استناد قانون مالیاتهای مستقیم ، صاحبان مشاغل موضوع بندهای (الف) و (ب) مکلفند اسناد و مدارک مثبته کافی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات خود نگهداری کنند این افراد از لحاظ تشخیص درآمد مشمول مالیات به شرح ذیل می باشند : بند ( الف): صاحبان مشاغلی که بر حسب این قانون مکلف به ثبت فعالیتهای خود در دفاتر روزنامه و کل می باشند . دارندگان کارت بازرگانی و کلیه وارد کنندگان و صادرکنندگان – صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی که برای آنها جواز تاسیس و پروانه بهره برداری از وزارتخانه ذیربط صادر شده یا میشود – بهره برداران معادن – صاحبان مراکز آموزشی و پرورشی ، آموزشگاههای آزاد، مدارس غیر انتفاعی ، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی – صاحبان موسسات تبلیغاتی و بازاریابی – تعدادی از صاحبان مشاغل بند ( الف ) را تشکیل می دهند. بند ( ب ) : صاحبان مشاغلی که بر حسب این قانون مکلف به ثبت فعالیتهای شغلی خود در دفاتر درآمد و هزینه ( دفتر مشاغل ) می باشند. برخی از صاحبان مشاغل بند ( ب ) این قانون عبارتند از : صاحبان مراکز ارتباطات رایانه ای – صاحبان دفاتر اسناد رسمی – عاملان فروش و فروشندگان آهن آلات – صاحبان مهمان سراها ، مهمان پذیرها و مسافرخانه ها. فهرست کامل صاحبان مشاغل بندهای فوق که به اختصار چند نمونه از آنها یاد شد در قانون مالیاتهای مستقیم ذکر شده است. همانطور که گفتیم طبق قانون ، این اشخاص مکلفند هرسه ماه یکبار فهرست معاملات خود را به اداره مالیاتی مربوطه تحویل نمایند.در گذشته این روند به صورت مراجعه حضوری و با صرف وقت و اتلاف هزینه و انرژی صورت می گرفت .مودی مالیاتی می بایست چندین ساعت کسب و کار خود را تعطیل کرده و فهرست مدارک و اسناد و فاکتورهای مربوطه را به اداره مالیاتی ارائه می داد . در این پروسه زمان بر ، گاهی دشواریها و مشکلات زیادی برای مودی مالیاتی رخ می داد که ناگزیر باید آنها را تحمل می کرد. مودی پس از طی مسافتی زیاد با توجه به ترافیک و پرداخت هزینه گزاف رفت و آمد بالاخره به اداره مالیاتی رسیده و مدارک خود را به کارشناس مربوطه ارائه میداد. ثبت این اسناد و مدارک در پرونده مالیاتی مودی و انتقال اطلاعات در رایانه ، خالی از اشکال نبود چرا که به لحاظ خطای انسانی اپراتور ، ممکن بود در ثبت اعداد و ارقام اشتباهی صورت گرفته و یا به لحاظ درج اشتباه مشخصات و نام مودی ، این مدارک به نام فرد دیگری ثبت گردد. مدت زمان انتظار و حضور مودی در اداره مالیاتی باعث می شد که وی به خاطر تعطیل کردن کسب و کار خود فشارهای روحی زیادی را تحمل کند. در حال حاضر با تمهیداتی که سازمان امور مالیاتی کشور در راستای تکریم ارباب رجوع و افزایش رضایتمندی مودیان مالیاتی فراهم کرده است این افراد دیگر نیازی به مراجعه حضوری به اداره مالیاتی ندارند و می توانند در منزل – محل کار و یا هر جای دیگر که به یک رایانه و اینترنت دسترسی داشته باشند به راحتی و در هر ساعتی از شبانه روز با مراجعه به سامانه عملیات الکترونیکی مودیان مالیاتی به نشانی : WWW.TAX.GOV.IR فهرست معاملات سه ماهه خود را ارائه نمایند. نا گفته پیداست در این روش ، آرامش فکری و روحی مودی مالیاتی برقرار است و وی می تواند بدون هیچ دغدغه فکری و با اختصاص زمانی بسیار کوتاه و البته بدون صرف هزینه رفت و آمد و اتلاف انرژی و با آسودگی خاطر با دقت و حوصله ، اعداد و ارقام را وارد کرده و با مرور مجدد از صحت آنها اطمینان حاصل نماید. شماره پیگیری که در پایان کار به وی داده می شود مودی را قادر خواهد ساخت که در صورت لزوم برای احقاق حق و اثبات صحت موارد ارسالی خود اقدام نماید.جلوگیری از بروز تنش و اختلاف میان مودی مالیاتی و کارکنان مالیاتی نیز با این روش امکان پذیر شده و شان مودی حفظ خواهد شد. بی تردید استقبال مودیان مالیاتی و صاحبان مشاغل مشمول این طرح در وهله اول به نفع خودشان بوده و در مرحله بعدی به مسئولین سازمان امور مالیاتی کمک خواهد کرد با تامل و تعمق بیشتری به انجام امور مالیاتی پرداخته و هرچه بیشر تلاش نمایند که از تضییع حقوق مودیان جلوگیری کرده و اسباب آسایش و امنیت فکری آنان را فراهم نمایند. سرانجام این همکاری و مشارکت ، آبادانی و سرسبزی کشورمان و فتح قله های سرفرازی و تحقق عدالت مالیاتی و اجتماعی را در پی خواهد داشت.
عصمت عزیزی
منبع : سازمان امورمالیاتی