بهنام محسنی با تشریح ساز و کار بازار دارایی فکری فرابورس اعلام داشت: به صورت کلی فرآیندی که در بازار دارایی فکری وجود دارد به این شکل است که واگذاری و تأمین مالی انواع طرح ها و اختراع های و صنعتی و علائم تجاری در این مقطع از طریق بازار دارایی فکری فرابورس قابل انجام است به این شکل که کلیه افرادی که حقوق مالکیت فکری خود را نزد مراجع قانونی ثبت، به ثبت رسانده اند، می توانند به شرکت های کارگزاری عضو فرابورس یا شرکت های تأمین سرمایه و مشاور سرمایه گذاری مراجعه کنند و درخواست حضور در بازار دارایی فکری را ارائه کنند.
وی ادامه داد: در گام اول، اسناد احراز هویت و اصالت طرح و مخترع به شرکت های کارگزاری ارائه می شود و کارگزاری ها بر این مبنا و بر اساس سرفصل های نمونه ای که در سایت فرابورس است اقدام به تهیه یک بیزینس پلن(Business plan) می کنند .
محسنی گفت: تهیه BP در این مقطع هم از طرف شرکت های تأمین سرمایه، هم از طریق شرکت های مشاوره سرمایه گذاری و هم از طریق شرکت های کارگزاری دارای مجوز مشاوره پذیرش و عرضه قابل انجام است.
رئیس اداره عملیات فرابورس متذکر شد: نکته ای که وجود دارد این است که مطابق تبصره ماده ۳ دستورالعمل سپرده گذاری و معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در بازار فرابورس عنوان شده است که مادامی که نهادهای مالی تهیه کننده گزارش های ارزیابی دارایی فکری یا BP زیرساخت های لازم را جهت ارزیابی تخصصی دارایی فکری نداشته باشند گزارش مراجع تخصصی ذیصلاح (این مراجع توسط فرابورس تعیین می شوند) باید همراه با گزارش ارزیابی تهیه شده توسط نهادهای مالی منتشر شود.
محسنی در ادامه خاطر نشان کرد: در این مقطع هیأت مدیره فرابورس ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را به عنوان یکی از مراجع ذیصلاح جهت ارزیابی فنی و تخصصی دارایی فکری تعیین کرده تا به این شکل شرکت های کارگزاری دارای مجوز یا شرکت های تأمین سرمایه و مشاور سرمایه گذاری که اقدام به تهیه BP می کنند، به انضمام این بی پی گزارش معاونت نهاد علمی و فناوری ریاست جمهوری هم منظور شود و در نهایت یک بی پی که متشکل از اظهار نظر شرکت های تأمین سرمایه، مشاور سرمایه گذاری یا کارگزاران دارای مجوز و اظهارنظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص تایید فنی و تخصصی طرح برای فرابورس ایران ارسال شود .
رئیس اداره عملیات فرابورس در این خصوص اظهار داشت: در این جا نیاز است که مخترع با مشاوره ای که شرکت کارگزاری و تأمین سرمایه و مشاور سرمایه گذاری ارائه می دهند، نوع تأمین مالی یا واگذاری طرح خود را در فرابورس تعیین کند.
محسنی در خصوص روشهای پیش روی مخترعین و صاحبان مالکیت فکری تصریح کرد: چهار روش در پیش روی مخترعین و صاحبان مالکیت فکری است که در روش اول که روش مشارکتی است یک شرکت سهامی خاص با اساسنامه تیپ فرابورس تاسیس می شود و مالکیت اوراق دارایی فکری از شخص مخترع به شرکت منتقل می شود که در این جا بخشی از سهام شرکت مورد عرضه قرار می گیرد.
وی ادامه داد : در روش های دیگر، عرضه ۱۰۰ در صد دارایی فکری به صورت قطعی و همیشگی از مخترع به سرمایه گذار یا خریدار منتقل می شود که در این جا بر اساس نیازی که مخترعین احساس می کنند واگذاری کامل طرح انتخاب می شود که بیشتر مناسب مخترعانی است که نمی خواهند درگیر مسائل شرکت داری و مسائل تولید و تجاری سازی شوند و می خواهند از محل تأمین مالی طرح خود تحقیق و توسعه و سایر پتنت ها (حق اختراع) خود را پیگیری کنند.
محسنی در ادامه تصریح کرد: انتقال قطعی و همیشگی دارایی فکری به صورت مستقیم و بلا واسطه از طریق بیع یا صلح حق مالی و بر اساس تشریفاتی که در حد نقل انتقال نیاز است، انجام خواهد شد .
محسنی با شفاف سازی در خصوص دیگر روش های ورود به بازار دارایی فکری افزود: در روش سوم و چهارم، عرضه حق بهره برداری داده شده که در روش سوم حق بهره برداری برای مدت زمان معین و در روش چهارم برای مقدار معین قابل انجام است و نکته ای که وجود دارد این است که در این روش، واگذاری مالکیت طرح انجام نمی شود و تنها حقوق بهره برداری از طرح نقل و انتقال می یابد که در این روش نیاز است که هم قالب قرارداد بر اساس معاوضه یا صلح باشد و هم این که بر اساس آیین نامه ای که اداره مالکیت صنعتی اعلام کرده باشد.
وی بیان داشت: در روش های دوم سوم و چهارم فرآیند واگذاری بر اساس دستورالعمل مذاکره از طریق فرابورس انجام می شود به این شکل که متقاضی عرضه، درخواست برگزاری جلسه مذاکره به فرابورس ایران را اعلام می کند و شرایط برگزاری مذاکره و شروط قابل پذیرش و نحوه واگذاری به فرابورس اعلام می شود و بیانیه مذاکره منتشر می شود. به این ترتیب، مهلتی داده می شود تا خریداران بر اساس این بیانیه درخواست خود را برای شرکت در جلسه مذاکره به فرابورس اعلام کنند بعد از آن مهلت، درخواست های ارسال شده برای گارگزار فروشنده ارسال می شود و فروشنده یا عرضه کننده طرح، از بین درخواست های دریافت شده بهترین متقاضی را انتخاب می کند.
رئیس اداره عملیات فرابورس گفت: پس از انتخاب بهترین متقاضی، تفاهم نامه فروش بین فروشنده و خریدار منعقد می شود که در این قسمت فروشنده می تواند درخواست انتقال قطعی طرح خود را به خریدار و بهترین متقاضی حاضر ارائه کند و در ضمن می تواند درخوست جلسه عرضه یکجا را وارد کند .
وی افزود: در برگزاری عرضه یک جا یک بیانیه عرضه یکجا در بازار سوم منتشر می شود و افراد دیگری غیر از افرادی که در مذاکره شرکت کرده بودند هم می توانند در این جلسه شرکت کنند.
محسنی ادامه داد: شروط پایه(قیمت پایه کل، نحوه تسویه و… )همه در عرضه یکجا بر مبنای تفاهم نامه فروش اعلام می شود و اگر متقاضیان دیگری حضور نداشتند طرح به همان بهترین متقاضی منتقل خواهد شو و اگر افرادی با شرایط بهتر وجود داشتند به بهترین متقاضی طرح واگذار می شود. در این جا، در یک مرحله بعد از واگذاری و قبل ار پایان مهلت تسویه نیاز است که فروشنده به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند و سند انتقال رسمی را منعقد کند و سند را به اداره مالکیت سند و مرجع گواهی دهنده ثبت به نوعی اعلام کند و سند صادره از مراجع ثبت را به فرابورس اعلام کند و به این ترتیب قطعیت معامله در فرابورس انجام خواهد شد و تسویه معامله انجام می شود .
رئیس اداره عملیات فرابورس در پایان در خصوص زمان افتتاح بازار دارایی فکری عنوان داشت: همزمان با انجام اولین معامله در بازار دارایی فکری شاهد افتتاح این بازار خواهیم بود که به نظر می رسد این مهم تا پایان سال جاری به سرانجام برسد.