بر اساس ماده ۱۲۱ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۷۱ نظام صنفی ، اصناف مکلف به استفاده از ماشین های مکانیزه فروش شده اند که در بخش اول نوشتار به تاریخچه و بیان اولیه و در بخش های بعدی راجع به مزایا ، معایب و مقایسه آن در کشور های مختلف اقدام می گردد. تاریخچه صندوق فروشگاهی برای اولین بار توسط جیمز ریتی (RITTY)پس از جنگهای داخلی آمریکا اختراع شد. او صاحب یک رستوران در دایتون (ایالت اوهایو) آمریکا بود و میخواست از سرقت دارایی اش توسط کارکنان جلوگیری نماید. او مدل ریتی را در سال ۱۸۷۹ – پس از دیدن یک ابزار که تعداد چرخشهای پروانه در یک کشتی بخار را میشمرد- اختراع نمود. او با کمک برادرش جان ریتی، در سال ۱۸۸۳ حق امتیازش را به ثبت رساند. ثبت های مالی اولیه کاملا مکانیکی بودند و قبض رسید ارائه نمیکردند. کارمند مجبور بود تا درهربار انتقال وجه به صندوق پول شمار مبلغ فروش را در آن ثبت نماید و زمانی که کلید را بطور کامل در آن قرار میداد، کشو باز شده و زنگ میزد و به مدیر خبر میداد که فروش در حال انجام است. آن ماشینهای اصلی چیزی جز ماشینهای ساده محاسباتی نبودند. مدت کوتاهی پس از این ثبت اختراع، ریتی از مسئولیت اداره کردن دو نوع کسب و کار خسته شد، به طوری که او تمام منافع خود را در تجارت صندوق فروشگاهی به شخصی به نام “یعقوب اچ. اکرت “ساکن شهر سین سیناتی در اوهایو امریکا، فروشنده ظروف شیشه ایی و چینی واگذار نمود که شرکت تولید ملی را تاسیس نمود. در سال ۱۸۸۴ “اکرت ” این شرکت را به “جان اچ. پترسون” فروخت، که آن را به شرکت صندوق پول شمار ملی تغییر نام داد و صندوق پول شمار را با اضافه کردن یک رول کاغذ به آن بهبود بخشید تا تراکنش های مالی و فروش را ثبت نموده و در نتیجه ، “رسید” ارائه نماید. هدف اصلی از اعلام وصول ، حفاظت از کلاهبرداری های در حال افزایش بود. صاحب کسب و کار میتواند رسید را بخواند تا اطمینان حاصل نماید که صندوقداران برای هر معامله مبلغ صحیح را از مشتریان دریافت مینمایند و از کشو صندوق فروشگاهی اختلاس نمیکنند. در سال ۱۹۰۶،”چارلز اف. کترینگ” هنگام کارکردن در شرکت صندوق فروشگاهی ملی، یک صندوق فروشگاهی را با یک موتور الکتریکی طراحی نمود. این طراحی منجر به تولید صندوق های فروشگاهی پیشرفته ای شد که طی سال های۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ به صندوق های فروشگاهی گراس معروف شد، که توسط برادران سام و هنری گراس اختراع شده بود . صندوق فروشگاهی آنها در بریتانیا در اوایل سال ۱۹۷۱به سیستم ده دهی معروف بود و هنری یکی از مدلهای معروف صندوق فروشگاهی را طراحی نمود که میتوانست پولهای رایج را از درشت به خرد تغییر دهد به طوری که خرده فروشها میتوانستند به راحتی آن را از یکی به دیگری تغییر دهند استفادههای رایج صندوق فروشگاهی دارای کلیدهای مختلفی است که برخی از صندوقهای فروشگاهی نیاز به یک رمز عبور عددی یا کلید فیزیکی دارند تا هنگامی که بخواهیم در دخل پول را باز کنیم مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین در برخی از موارد از مشتریان میخواهد تا رسید را وصول نمایند و آن را حداقل برای یک مدت کوتاهی پس از خروج از مغازه پیش خود نگه دارند، تا بتوان دوباره بررسی نمود که فروشگاه فروش را ثبت میکند، به طوری که نتواند از مالیات فروش طفره برود. صندوق فروشگاهی اغلب به ترازو، اسکنر بارکد، پیشخوان و به پایانههای کارت بدهی یا کارت اعتباری متصل است. به طور فزاینده ای، صندوقهای فروشگاهی اختصاصی ، جایگزین کامپیوترهای چندکاره دارای نرم افزار میشوند. امروزه، اسکن بارکد برای هر آیتم ، قیمت یک پایگاه داده را بازیابی میکند و به محاسبه کسر اقلام در فروش ، محاسبه مالیات بر فروش یا مالیات بر ارزش افزوده، ، اعلام موجودی کالا در انبار و مغازه ، ثبت معامله در جزئیات هر یک از آیتمهای خریداری شده ، ثبت روش پرداخت ، نگه داشتن مبلغ کل برای هر محصول و یا نوع محصول به فروش رفته و همچنین کل فروش برای دورههای مشخص شده و نیز انجام کارهای دیگر می پردازد. این پایانهها (POS) اغلب نیز صندوقدار را در هنگام وصول کردن شناسایی میکنند و اطلاعات و یا پیشنهادهای اضافی را انتقال میدهند. در حال حاضر، صندوقهای فروشگاهی بسیاری مانند کامپیوترهای فردی عمل میکنند. آنها ممکن است مبتنی بر DOS ، ویندوز یا یونیکس باشند. بسیاری از آنها دارای صفحه نمایش لمسی هستند. آنها ممکن است به شبکههای محاسبه شده با استفاده از هر نوع پروتکل متصل باشند. این سیستمها ممکن است از راه دور به منظور دستیابی به رکوردها یا عیب یابی بکار بروند.
علیرضا دانش پایه