اظهارنامه موضوع ماده ۱۱۴ ق.م.م که از تکالیف آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی بوده و بایستی قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت شده است ، به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم گردد . این اظهارنامه حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت برای اتخاذ تصمیم جهت انحلال می باشد .
اظهارنامه موضوع ماده ۱۱۶ ق.م.م که از تکالیف مدیران تصفیه می باشد و بایستی ظرف شش ماه ازتاریخ انحلال ( تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکتها ) به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق نیز پرداخت گردد . این اظهارنامه مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی می باشد .
تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی منحله موضوع ماده ۱۱۶ ، شش ماه از تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکتها می باشد . در صورتی که تاریخ تعیین شده جهت مهلت مقرر قانونی موضوع ماده ۱۵۷ که در ذیل تبصره ماده ۱۱۸ اعلام گردیده ، تاریخ درج آگهی انحلال در روزنامه رسمی کشور می باشد .
چنانچه در بین دارایی های شخص حقوقی که منحل می شود زمین ، ساختمان ، حق واگذاری محل ، سهام یا سهم الشرکه یا حقو تقدم سهام شرکتها وجود داشته باشد ، جهت محاسبه مالیات اشخاص حقوقی منحله ارزش دفتر دارایی یا دارایی مذکور جزو اقلام دارایی های شخص حقوقی منحل شده منظور نمی گردد و از طرف دیگر نیز معادل همان ارزش دفتری از جمع سرمایه و بدهی کسر می گردد . ضمناً لازم به یادآوری است که مالیات متعلق به املاک بر اساس مقررات ماده ۵۹ و مالیات متعلق به سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام طبق مقررات تبصره های ماده ۱۴۳ تعیین و مطالبه می گردد.
مالیات انحلال اشخاص حقوقی چگونه است ؟
برای تعیین ماخذ مالیات انحلال اشخاص حقوقی باید ابتدا به درآمدها و هزینه های شخص حقوقی منحله از اول سال مذکور لغایت تاریخ انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکتها رسیدگی نموده و سود یا زیان دوره مذکور را مشخص کرد . پس از تعیین سود و زیان مربوطه ترازنامه ای به تاریخ روز انحلال تهیه می گردد که ضمن منظور نمودن سود و زیان دوره انحلال ، دارایی های آن با رعایت تبصره های ۱ و ۲ ماده ۱۱۵ تعیین شده و سپس بدهی ها و سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها و مانده سودهایی که مالیات آن قبلاً پرداخت گردیده است ، از آن کسر می گردد و در نتیجه ماخذ محاسبه مالیات انحلال شخص حقوقی حاصل می گردد.
نکته مهم در این خصوص این است که علیرغم احتساب زیان سنواتی و هزینه های قبل از بهره برداری در طرف دارای ترازنامه ، نباید در محاسبه مالیات انحلال ، آنها را به عنوان دارایی ارزیابی نمود زیرا در واقع آنها یک نوع هزینه هستند .
مالیات مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی که منحل می شوند (به استثنای مالیات مقطوع دارایی های املاک و سهام یا سهم الشرکه یا حق تقدم سهام شرکتها ) ، به نرخ ۲۵ درصد موضوع ماده ۱۰۵ق.م.م می باشد . اشخاص حقوقی منحله پس از انحلال نیز باید باید جهت ختم امر تصفیه نسبت به اخذ و پلمپ دفاتر قانونی اقدام نمایند . و چنانچه بعد از پرداخت مالیات های موضوع ۱۱۴ لغایت ۱۱۶ درآمدی کسب نمایند که مشمول مالیات مقطوع فصل املاک و سهام یا سهم الشرکه و حق تقدم سهام ( نرخ ماده ۵۹ و تبصره های ماده ۱۴۳ ) نباشد ، طبق مقررات مشمول مالیات بردرآمد خواهد بود .