در مورد ساده یا مشکل بودن سوالات قصد ندارم بحثی در این نوشتار به عمل آورم. بحثی که می‌خواهم مطرح کنم، آمادگی برای این آزمون‌ها است. شرکت‌کنندگان در این آزمون‌ها باید این مطلب را کاملا درک کنند و به صورت یک واقعیت آن را قبول نمایند که این آزمون‌ها، آزمون‌های حرفه‌ای هستند و باید کسانی در این آزمون‌ها قبول شوند که اطلاعات وسیع در مورد موضوعات آزمون‌ها داشته و همچنین دارای سابقه کاری مفید کافی در رشته حسابرسی یا احتمالا حسابداری باشند. بعضی‌ها از مشکل بودن سوالات این آزمون‌ها شکایت و گله دارند. باید به اطلاع این افراد برسانم که سوالات این آزمون‌ها مشکل نیست و در حد یک آزمون برای یک انجمن (جامعه) حسابداران حرفه‌ای (رسمی) و رتبه بندی صحیح کارکنانی است که در رشته حسابرسی مشغول به کار می‌باشند و در هر کشور دیگری که انجمن یا جامعه حسابداران خبره یا رسمی وجود دارد، در آزمون‌های خود سوالات نسبتا مشکل و سوالات گسترده در مورد هر موضوع آزمون مطرح می‌کنند تا مطمئن شوند کسانی که وارد این انجمن‌های حرفه‌ای می‌شوند، در کار خود وارد هستند و کیفیت، مقام و جایگاه حسابدار خبره (رسمی) را پایین نمی‌آورند. از صحبت‌های بسیاری از شرکت کنندگان در این آزمون‌ها این استنباط را دارم که همگی حق مسلم خود می‌دانند که باید حتما در این آزمون‌ها موفق شوند و عنوان حسابدار رسمی را پشت نام خود یدک بکشند یا در رتبه‌ای که برای آزمون آن شرکت کرده‌اند، حتما قبول شوند. باید بگویم که این افراد کاملا در اشتباه هستند. در هیچ کشوری در دنیا، کلیه حسابداران آن، حسابداران خبره (رسمی) نیستند، بلکه تعداد حسابداران خبره (رسمی) در هر کشوری محدود هستند و این عده محدود، بهترین حسابدارها یا حسابرسانی هستند که ضریب هوشی بالا و معلومات وسیع در حسابداری و موارد مرتبط دارند. بنابراین، انتظار نداشته باشید کسی که قادر به تهیه صورت‌های مالی و یادداشت‌های توضیحی پیوست آنها طبق استانداردهای حسابداری نیست، یا به استانداردهای حسابداری و حسابرسی و قانون مالیات‌ها و… تسلط کافی ندارد یا یک آشنایی جزئی دارد، عنوان حسابدار رسمی را در سینی طلایی تقدیم او کنند یا رتبه مورد نظر او به وی اعطا شود و برای زحمتی که کشیده اند و در یک روز تعطیل (جمعه) قدم رنجه کرده و در جلسه آزمون شرکت کرده است، عنوان موردنظر به او تقدیم گردد و از او قدردانی بعمل آید. موردی که بسیار مشاهده کرده ام این است که اغلب کسانی که در این آزمون‌ها شرکت می‌کنند، طی سال مطالعاتی مرتب و سیستماتیک ندارند و فقط یک یا دو ماه قبل از آزمون‌ها مطالعات خود را شروع می‌کنند و اکثرا فقط به سوالات آزمون‌های دوره‌های قبل مراجعه می‌کنند و یا کتب ساده و جزوه‌ای با قطرهای کم را مطالعه می‌نمایند. در این رابطه باید این مطالب را مطرح نمایم که اولا مراجعه به سوالات آزمون‌های دوره‌های قبل بسیار مفید است ولی به هیچ وجه کافی نیست زیرا در اکثر موارد سوالات آزمون‌های دوره‌های قبل در آزمون‌های بعدی تکرار نمی شوند. البته مطالعه سوالات آزمون‌های دوره‌های قبل می‌تواند از این جهت مفید باشد که سطح و نوع سوالات تا حدودی برای خوانندگان روشن می‌شود. توجه داشته باشید که برای یک موضوع خاص در حسابرسی یا سایر مطالب آزمون، ممکن است که در چندین دوره سوالی مطرح نشود ولی این به آن معنی نیست که در آزمون‌های دوره‌های بعد هم از آن مطلب یا مطالب سوالاتی مطرح نخواهد گردید. بنابراین، صرف مطالعه سوالات آزمون‌های دوره‌های قبل به هیچ وجه جهت قبول شدن در آزمون‌های بعدی کافی نیست و نمی توان تنها به آن سوالات جهت شرکت در آزمون‌های بعدی تکیه نمود و انتظار قبول شدن در آن آزمون‌ها را داشت.
مطلب دیگر این است که بعضی از شرکت‌کنندگان در این آزمون‌ها بیشتر به دنبال کتب ساده و جزوه‌ای هستند که قطر آنها کم باشد و لذا زحمت مطالعه زیاد نداشته باشند و نهایتا به سادگی در این آزمون‌ها موفق شوند. این افراد باید به این واقعیت توجه داشته باشند که چنین کتاب‌هایی مطالب را در سطح بسیار ساده و ابتدایی مطرح کرده‌اند و به عمق مطالب نپرداخته اند در حالی که در چنین آزمون‌هایی شاهد آن بوده‌ام که سوالات بسیار فنی و پیچیده مطرح می‌شود (که البته باید هم چنین باشد) که در کتاب‌های فوق‌الذکر به هیچ وجه اشاره سطحی هم به چنین مطالبی نشده است. بنابراین، برای قبول شدن در چنین آزمون‌هایی باید به کتاب‌های معتبر با هر قطری مراجعه نمود و آنها را به صورت عمقی مطالعه کرد. قطور بودن کتابها نباید عامل بازدارنده از مطالعه آنها باشد. مطلب نهایی که در این مورد می‌خواهم مطرح کنم این است که کسانی که قصد قبول شدن در این آزمون‌ها را دارند، باید حداکثر بعد از اعلام نتایج آزمون‌ها، شروع به مطالعه سیستماتیک موضوعات آزمون‌ها نمایند تا نسبت به مطالب مربوطه تسلط کافی بدست آورند. به شرکت‌کنندگان در این آزمون‌ها خاطرنشان می‌سازم که همیشه در ذهن خود این موضوع را داشته باشند که برای چه آزمون‌هایی خود را آماده می‌سازند. مطالبی که در این آزمون‌ها مطرح می‌گردد همگی حرفه‌ای و در سطح بالایی بوده (که باید هم چنین باشد) و لذا آزمون‌های دیگر ساده قبلی را که بسیار ساده بوده و به راحتی با مطالعه چند صفحه جزوه یا کتاب جزوه‌ای در کمترین زمان ممكن قبول می‌شدید، کاملا به بوته فراموشی بسپارید. هر که طاووس خواهد، جور هندوستان کشد.
گارو هوانسیان‌فر
عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره حسابداری مدیریت انگلستان، حسابدار خبره حسابداری مدیریت جهانی