تنخواه مقداری وجه نقد است که جهت سهولت در انجام پـرداخت ها در اختیار شخص یا اشخاصی که اصطلاحاً کارپرداز یا تنخواه گردان نامیده می شود ، قرار می گیرد تا هزینه های جزیی از آن محل انجام و سپس با ارائه اسناد هزینه ، مبلغ آن تکمیل گردد.
حسابداری تنخواه گردان:
برای ثبت فعالیت های مربوط به دریافت و پرداخت وجوه نقد از دو روش حسابداری می توان استفاده نمود：
۱ . روش تنخواه گردان ثابت :
در این روش به هنگام اولین پرداخت وجه به کارپرداز ، حساب تنخواه گردان بدهکار و در مقابل حساب بانک بستانکار شده و در نهایت در پایان سال مالی به هنگام تسویه حساب ، لازم است حساب مزبور ( که در ابتدای سال بدهکار شده بود ) مجددا” بستانکار شود. در این روش پس از انجام هزینه و تایید اسناد مربوطه ، چکی معادل مبلغ هزینه در وجه کارپرداز صادر شده و به ازای آن حساب هزینه بدهکار و در مقابل حساب بانک بستانکار می شود.
۲ . روش تنخواه گردان متغیر :
در این روش هر بار که اسناد هزینه از کارپرداز دریافت می شود ، حساب هزینه و یا احیانا اقلام دیگری مثل دارایی های تحصیل شده بدهکار و در مقابل حساب تنخواه گردان بستانکار می شود.
همچنین در این روش پس از تایید اسناد و به هنگام پرداخت وجه آن ، مجدداً حساب تنخواه گردان بدهکار و در مقابل حساب بانک ، بستانکار می شود. روش تنخواه متغیر به جهت توجه به گردش حسابها از لحاظ کنترل های داخلی مطلوبتر می شود.