مالیات حقوق :
مالیات مبلغی است که از حقوق کارگر برداشت و به صندوق دولت پرداخت می شود. هرساله مبلغ معافیت مالیاتی حقوق کارگران و کارمندان توسط هیئت دولت تعیین و اعلام می شود.
وجوه مشمول مالیات بر حقوق :
از کلیه دریافتی های کارگر (حقوق،اضافه کاری، حق اولاد، خواربار، مسکن و…) مالیات کسر می شــود مگر در موارد:
۱-بازخرید ایام مرخصی
۲-کمک هزینه عائله مندی
۳-هزینه سفر و فوق العاده ماموریت
۴-فوق العادههای بدی آب و هوا، عیدی (تا ۱۰۰هزار ریال)
۵-پاداش آخر سال
۶-کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری
۷-حق شیر
۸-پاداش نهضت سوادآموزی
۹-حق التضمین (کسر صندوق)
۱۰-خسارت اخراج یا مزایای پایان کار
۱۱-پاداش افزایش تولید با توجه به مصوبات اداره کار
2حق بیمه:
حق بیمه وجهی است که کارفرما بابت بیمه اجتماعی کارگران از حقوق کارگر کسر و ســهم خود را نیز به آن می افزاید و به شعب سازمان تامین اجتماعی پرداخت می کند.
میزان حق بیمه ۳۰ درصد دســتمزد دریافتی کارگر است که بابت خدماتی از قبیل بازنشســتگی و فوت بعد از بازنشســتگی ۱۲ درصد، فوت قبل از بازنشستگی ۲درصد، ازکارافتادگی ۴درصد،درمان ۹درصد، بیمه بیکاری ۳ درصد است. سهم کارفرما از حق بیمه ۲۳ درصد و سهم بیمه شده ۷ درصد است.
وجوه مشمول کسر حق بیمه :
تمــام وجوه و مزایای نقــدی و یا غیرنقدی مستمر که تحت هر عنوان به صورت مزد، حقوق، کارمزد و یا کارآموزی در مقابل کار به بیمه شده پرداخت می شود، مشمول کسر حق بیمه می شود.
بنابراین پرداختی های زیر مشمول کسر حق بیمه اســت:
مزد
حقوق
دستمزد
مزایای مستمر شغلی
اضافه کار
حق الزحمه
نوبتکاری
فوق العاده مشاغل سخت و زیان آور
حق حضور در جلسات
کار شب و فوق العاده کشیک
مزد ایام تعطیل و مرخصی
کمک هزینه مسکن
پاداش مستمر
دریافتی افرادی که به طور کارمزد به کار اشتغال دارند
دریافتی کارآموزان (در مواردی که افراد جهت یادگیری مشاغل در کارگاه ها وجهی دریافت می کنند)
ایاب و ذهاب کارکنان که به صورت ماهیانه برای رفت و آمد به محل کار و منزل پرداخت میشود. ح به زبان آدمیزاد.
بنابراین مزایای زیر مشمول کسر حق بیمه نمیشوند:
بازخرید ایام مرخصی
هزینه عائله مندی
هزینه سفر و فوقالعاده ماموریت
عیدی
مابهالتفاوت کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری
حق شیر
پاداش نهضت سواد آموزی
حق التضمین (کسر صندوق)
خسارت اخراج و مزایای پایان کار
پاداش افزایش تولید (در صورتی که بیش از حقوق دو ماه در سال پرداخت نشود)
برداشت های قانونی :
قانون گذار برای حقوق و دستمزد کارگران ارزش و حرمت خاصی قائل است،از این رو مجوز برداشت از حقوق کارگر فقط در موارد و شرایط خاصی داده شده است.
برداشت از حقوق کارگر توسط کارفرما صرفا در این موارد مجاز است:
موردی که قانونا جازه داده باشد (حق بیمه و مالیات)؛
مواردی که براساس آرای دادگاه ها مجوز برداشت آن داده شده باشد؛
اقساط وامهای پرداختی توسط کارفرما؛
چنانچه بر اثر اشتباه در محاسبه مبلغی اضافه به کارگر پرداخت شده باشد؛
اجاره خانه سازمانی که توسط کارفرما در اختیار کارگر قرار داده شده است؛
وجوه تعهد شده کارگر بابت اجناس دریافتی از شرکت تعاونی. در ضمن باید توجه داشت که مزد کارگر (کلیه مطالبات) جزو دیون ممتازه است؛ بنابراین چنانچه کارفرما فوت کند یا ورشکست شود، حقوق و مزایای کارگر از ماترک و اموال او برداشته و به کارگر پرداخت میشود. (ماده ۲۲۶ قانون امور حسبی ۱۳۱۹/۰۴/۰۲ و ماده ۶۵۸ قانون امور تصفیه امور ورشکستگی مصوب ۱۳۱۸/۰۴/۲۴)
براساس ماده ۵ مقاوله نامه بین المللی حمایت از حقوق کارگران (۱۹۹۲ ژنو): «در صورت اعسار کارفرما مطالبات کارگران ناشی از کار با رعایت حفظ حق تقدم تحت حمایت قرار می گیرد.» علاوه بر این، در صورت بدهی کارگر به کارفرما فقط می توان مازاد بر حداقل مزد را به موجب حکم دادگاه برداشــت کرد. این برداشت نباید از یک چهارم کل مزد کارگر بیشتر باشد. نفقه افراد واجب النفقه کارگر از این قاعده مستثنا و تابع مقررات قانون مدنی است.